Halypa Jumageldi Çaryýew bagşynyň buýsanjy
21:09 03.02.2021
Meşhurlyga eýe bolan, türkmen bagşy-sazandalarynyň arasynda ady häli-şindi ýagşylykda ýatlanylýan, türkmen bagşyçylyk sungatynda özboluşly yz goýan Türkmenistanyň halk bagşysy Gaýgysyz Çaryýewiň inisi, halypa bagşy Jumageldi Çaryýew hem Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüne buýsanyp ýaşaýan sungat wekilleriniň biri. Ýurdumyzda onuň türkmen telewideniýesiniň hem-de radiosynyň ýaýlymlary arkaly halkymyza eşitdirilýän şirin, süýji labyzly aýdymlaryny diňlemedik az-az bolsa gerek.
Ussat bagşy bilen eden söhbetdeşligimizi USSAT NEWS gazetimiziň okyjylaryna ýetirmegi makul bildik.
– Jumageldi halypa, bagşyçylyk sungatyny saýlamagyňyzyň sebäbi, ilkinji halypalaryňyz barada gürrüň beräýseňiz!
– Aýdym-saz sungaty meniň ikinji kärim. Şoňa görä, sungat baradaky söhbetimize geçmänkäk, men öz asly kärim barada bir-iki agyz aýdaýyn. Men 1972-nji ýylda şol wagtky Türkmen politehniki institutynyň (häzirki Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk instituty) nebit we gaz fakultetini üstünlikli tamamlap, dag inženeri we geolog hünärini ele aldym. Şol ýyl nebitgaz ulgamyndaky zähmet ýolum başlandy. Şu arzyly käre ykbalymy bagladym. Uzak ýyllaryň dowamynda gaz pudagyna degişli edara-kärhanalarda zähmet çekip, kärimi söýüp işledim. Köp ýyllaryň dowamynda «Türkmengaz» döwlet konserniniň häzirki «Marygazçykaryş» müdirliginde uly geolog wezipesinde zähmet çekdim. Şol ýyllarda «mawy ýangyjyň» gorlarynyň möçberlerini kesgitlemek üçin köp gezek gözleg-barlag işlerine gatnaşdym.
Sungat barada aýtsam, kakama Çary bagşy diýerdiler. Ol 1929-njy ýyldan başlap, tä ömrüniň ahyryna çenli Marynyň Kemine adyndaky döwlet drama teatrynda bagşy bolup işläpdir. Öz kärdeşleri, Türkmenistanyň halk bagşysy, ussat sazanda Han Akyýew, Türkmenistanyň at gazanan bagşylary Aman Annaýew, Anna Babajanow dagy bilen bilelikde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde zähmet adamlarynyň öňünde konsert berip, aýdym-saz sungatyny söýüjilere ruhy lezzet paýlapdyrlar.
Kakamyň çalýan sazlaryny ganman diňlärdim. Mekdepde okan ýyllarymda aýdym-saz mugallymymyz, sazanda Hoja Annagulyýew bize aýdym aýtmagy, saz çalmagy öwretdi. Bagşyçylyk sungatynda meniň ilkinji halypam, agam Gaýgysyz Çaryýew. Men agamyň kömegi bilen saz çalmagy, aýdym aýtmagy kem-kemden ele aldym.
– Talyplyk ýyllarymda Türkmenistanyň halk bagşysy Sahy Jepbarow, Türkmenistanyň halk artisti, ussat sazanda Çary Täçmämmedow halypa sazanda, meşhur gyjakçy Garýagdy Alyýew ýaly halypalar bilen örän ýakyn döredijilik gatnaşygynda boldum. Halypalar bilen dürli konsertlere gatnaşardyk. Meniň şol ýyllarda ýerine ýetiren «Balsaýat», «Ýar onda galdy», «Eglenme munda», «Söwdügim», «Näzli ýar», «Hatyja», «Hajygolak» we beýleki aýdan halk aýdymlarym sazandalar Türkmenistanyň halk artistleri Ata Ablyýewiň, Ýagmyr Nurgeldiýewiň, Akmyrat Çaryýewiň sazandarlyk etmeginde ýazylypdy.
– Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli sungatymyza, aýdym-saza goýulýan sarpa guwanyp ýaşamak siz üçin has-da ýakymly bolsa gerek?!
– Gahryman Arkadagymyz «Medeniýet halkyň kalbydyr!» diýmek bilen, halkymyzyň ruhy medeniýetine uly baha berýär. Hormatly Prezidentimiziň «Ile döwlet geler bolsa ...», «Türkmen medeniýeti» atly gymmatly kitaplarynda bagşyçylyk sungatynda gadymdan bäri dowam edip gelýän halypa-şägirtlik gatnaşyklaryny ösdürmeklige, ýaşap geçen meşhur bagşy-sazandalarymyzyň döredijilik ýollaryny, ussatlygyny giňişleýin, çuňňur öwrenmeklige aýratyn ähmiýet berilmelidigi nygtalýar.
– Halypa bagşy hökmünde ýaş bagşy-sazandalara berjek maslahatyňyzy hem okyjylara ýetiräýseňiz!
– Sungatda sowuk-salalyga ýol bermek bolmaz. Ýaşap geçen ussat bagşy-sazandalarymyzyň bize miras galdyran aýdymlaryny, sazlaryny ünsli we kän diňlemeli, sazynyň, sözüniň asyl nusgasyny saklamaly. Olary dürs ýerine ýetirmeli. Aýdym-saz bilen çykyş edilende talabalaýyk geýinmek, sahna medeniýetini pugta berjaý etmek hem ýaş ýerine ýetirijiler üçin iň möhüm şertlerdir.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli sungatymyza, medeniýet, sungat işgärlerimize belent sarpa goýýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, mertebesi belent bolsun!
– Beren täsirli gürrüňleriňiz üçin sag boluň!
Sapardurdy ÝAÝLYÝEW,
USSAT NEWS.
Bagtyýarlyk döwrüniň teatr sungaty
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň medeniýet ulgamyny kämilleşdirmek Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuş ugurly syýasatlarynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.
Eserleri — ruhy hazyna
Magtymguly Pyragy türkmeniň ruhy sütünleriniň biridir. Akyldaryň döwredijiligi halkymyzyň durmuşynda we terbiýe mekdebinde mynasyp orun eýeleýär.
Gaz akdyryjylaryň rowaçly gadamlary
«Türkmengaz» döwlet konserniniň «Türkmengazakdyryş» birleşiginiň «Daşoguzgazakdyryş» müdirliginiň gazçylary «Döwletabat — Derýalyk» ugry boýunça türkmen gazynyň dünýä bazaryna çykarylmagy ugrunda hem-de ýurdumyzyň demirgazyk welaýatynyň ilatynyň gymmatly «mawy ýangyç» bilen ýokary derejede üpjün edilmegi babatda nusgalyk işleri alyp barýarlar.
Türkmenistanda habar beriş serişdeleriniň sanlylaşdyrylmagy täze mümkinçilikleri açýar
Ählumumy sanlylaşdyrma we internet asyry täze habar beriş serişdeleriniň döremegi üçin mümkinçilikleri açmak bilen çäklenmän, eýsem, sanly ulgamdan peýdalanýan okyjylaryň täze neslini kemala getirdi. Olar üçin maglumatlaryň esasy çeşmesi bolup metbugat sahypasy däl-de, kompýuteriň, planşetiň ýa-da smartfonyň multimedia ekrany hyzmat edýär.
Magtymguly Pyragynyň kanoniki portretiniň döreýşi
Döwlet şekillendiriş sungaty muzeýiniň zallarynyň birini Türkmenistanyň halk suratkeşi Aýhan Hajyýewiň döreden beýik şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň kanoniki portreti bezeýär. Bu portret Magtymgulynyň keşbiniň hut şeýle bolandygyna ynamymyzy berkitdi. Ýogsa, eseriň döredilen wagty suratkeş bary-ýogy 23 ýaşynda eken, ol şonda-da fotosuraty bolmadyk şahyryň keşbini şekillendirmäge ýaýdanmandyr. A.Hajyýewiň ýerine ýetirmeginde Magtymgulynyň asyl keşbiniň emele gelşine düşünmek üçin bu eseriň döreýşiniň taryhyny ýatlamagy makul bildik.
