Narpyz örän peýdaly, hoşboý ysly ösümlikdir. Ol kellagyryny, garyn-içege kesellerini, içgeçme, ýürek-damar näsazlygyny, öýken inçekesel, böwrek, bagyr, burun-bokurdak, dümew, sarygetirme, deridäki çiş, nerwi ulgamyny gowylandyrmakda, ukusyzlygy bejermekde gowy peýda edýär. Bedende, deride çiş-gabarçak emele gelse, narpyzyň suwy bilen ýuwnmak peýdalydyr. Onuň ergini, ýapragy agzyňyzdaky ýakymsyz ysy aýyrýar. Narpyz ýapragy agyrýan dişe, güýçli kellagyry peýda bolanda maňlaýa goýulsa, agyry tiz aýrylýar. Onuň gaýnadylan ýapragynyň suwyny nahardan 30 minut öň az mukdarda içmek maslahat berilýär.

Narpyz suwarymly ýerlerde we güzerleriň gyrasynda, kiçijik ýaplaryň gyrasynda ösüp bilişi ýaly töwereginde suw bolan her ýerde görmek bolýar. Ýabany narpyzyň düziminde mentoldan başgada pinen, limonen, phelladren, terppenler ýaly birgiden ýeterlikli ýaglar bardyr. Dem alyş ýollaryny arassalamakda Mentolyň ägirt uly peýdasynyň bardygy gadymy döwür medisinasynda-da we häzirki döwür medisinasynda-da gaty gowy bilinýändir.

Orta asyrlarda narpyzyň başga bir täsirli aýratynlygy ýüze çykarylypdyr. Bu otyň mör-möjeklere garşy göreşde kömegi degipdir. Hemmämiziň bilişimiz ýaly, narpyz hakykatdan hem, taryhda yz galdyran we häzirem isleg bildirilýän güýçli derman serişde hökmünde ulanylýar.

Narpyzyň düziminde C, B3, B5, B2, B6, B9, A witaminleri agdyklyk edýär. Makroelementlerden: kaliý, kalsiý, magniý, fosfor, natriý. Mikroelementlerden: demir, margens, sink, mis ýaly wajyp elementler bar. Narpyzy çaýa goşup ulanmak has-da ýörgünli tärleriň biridir. Şeýle dermanlyk çaý kelleagyryny köşeşdirmekde, horlanmakda, üsgülewigi aýyrmakda örän ähmiýetlidir.

Narpyz dürli tagamlary, işdäaçarlary taýýarlamakda tagam, ys beriji hökmünde ulanylýar .Narpyzyň hoşboý ysy işdäňi açyp, tagamyň has-da lezzetli, peýdaly bolmagyna sebäp bolýar.

Taýýarlan: Amanmyrat ANNAMYRADOW,

Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.