KÜŞTDEPDI – MILLI MIRASYMYZ

00:24 06.04.2021

https://ussatnews.com/storage/posts/1007/original-1606b63d379efb.jpeg

Türkmen halky gadymy bolmak bilen bir hatarda milli gymmatlyklara baý halk hasaplanýar. Taryhyny geçmişiň çuňluklaryndan alyp gaýdýan şol gymmatlyklarymyzy gorap saklamak, nesillere ýetirmek biziň her birimiziň mukaddes borjumyzdyr. Türkmen toýlarynyň bezegi hasaplanýan küştdepdi hem şolaryň biridir. Milli medeniýetimiziň bir şahasy hasaplanýan bu tans sungatynyň taryhyna nazar salsak gadym zamanlarda ony bir hassanyň depesinde durup “küşt, küşt” diýip, onuň keselini kowmak manysynda ulanylypdyr. Soň-soňlar bu däp kälmilleşip şu günki derejesine gelip ýetipdir.

Bu tans dessury ilki Balkan welaýatyň töwereginde ýaşaýan ilat arasynda meşhur bolupdyr. Olar hazar deňziniň gyralarynda üýşüp küşt depipdirler. Küştdepdiniň “bir depim”, “iki depim”, “üç depim”, “diwana” ýaly ýerine ýetiriliş aýratynlyklary bar. Alymlaryň bellemeklerine görä, Parfiýa döwletiniň paýtagty Nusaý şäherinde geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde tapylan taryhy gymmatlyklarda çekilen küştdepdi tansyny ýerine ýetirýänleriň şekilleri hem bu milli gymmatlygymyzyň taryhyny gadymdan alyp gaýdýandygyna şaýatlyk edýär.

Häzirki wagtda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň waspyny öz gazallarynda jemleýän küştdepdini toýlarda, baýramçylyklarda giňden ýerine ýetirýärler. Olaryň gazallaryny diňläniňde hem hem bagtyýar zamanamyzyň waspyny duýmak bolýar.

Başlalyňa başlalyň,

Küşt depmäne başlalyň.

Küşt depip, gazal aýdyp,

Göwnümizi hoşlalyň.

Berkarardyr illerim,

Gül diýarym bagtyýar,

Joşýan şahyr kalbynda,

Arkadaga alkyş bar.

Küştdepdi dünýäniň dürli ýurtlarynda Türkmenistanyň medeniýet günleri geçirilende hem uly joşgun bilen ýerine ýetirilýär. Hatda, daşary ýurtlularyň hem türkmenlere goşulyp küşt depenini görüp bu milli gymmatlygymyza bolan buýsanjyň has-da artýar. Ýene-de bir belläp geçmeli zatlaryň biri hem, milli tans sungatynyň 2017-nji ýylda ÝUNESKO-nyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegidir. Bu çözgüdiň kabul edilmegi türkmen halkynyň milli tans sungatyna goýulýan belent sarpadan aýdyň nyşan bolup durýar.

Aýlar ATAJYKOWA,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň

Halkara gatnaşyklary institutynyň  talyby.

Başga makalalar
165f9d3ed4c5c0.jpeg
Eserleri — ruhy hazyna

Magtymguly Pyragy türkmeniň ruhy sütünleriniň biridir. Akyldaryň döwredijiligi halkymyzyň durmuşynda we terbiýe mekdebinde mynasyp orun eýeleýär.


165f44c5a3a8f1.jpeg
Gaz akdyryjylaryň rowaçly gadamlary

«Türkmengaz» döwlet konserniniň «Türkmengazakdyryş» birleşiginiň «Daşoguzgazakdyryş» müdirliginiň gazçylary «Döwletabat — Derýalyk» ugry boýunça türkmen gazynyň dünýä bazaryna çykarylmagy ugrunda hem-de ýurdumyzyň demirgazyk welaýatynyň ilatynyň gymmatly «mawy ýangyç» bilen ýokary derejede üpjün edilmegi babatda nusgalyk işleri alyp barýarlar.


165dc6a2670a92.jpeg
Türkmenistanda habar beriş serişdeleriniň sanlylaşdyrylmagy täze mümkinçilikleri açýar

Ählumumy sanlylaşdyrma we internet asyry täze habar beriş serişdeleriniň döremegi üçin mümkinçilikleri açmak bilen çäklenmän, eýsem, sanly ulgamdan peýdalanýan okyjylaryň täze neslini kemala getirdi. Olar üçin maglumatlaryň esasy çeşmesi bolup metbugat sahypasy däl-de, kompýuteriň, planşetiň ýa-da smartfonyň multimedia ekrany hyzmat edýär.

165c31806f1f62.jpeg
Magtymguly Pyragynyň kanoniki portretiniň döreýşi

Döwlet şekillendiriş sungaty muzeýiniň zallarynyň birini Türkmenistanyň halk suratkeşi Aýhan Hajyýewiň döreden beýik şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň kanoniki portreti bezeýär. Bu portret Magtymgulynyň keşbiniň hut şeýle bolandygyna ynamymyzy berkitdi. Ýogsa, eseriň döredilen wagty suratkeş bary-ýogy 23 ýaşynda eken, ol şonda-da fotosuraty bolmadyk şahyryň keşbini şekillendirmäge ýaýdanmandyr. A.Hajyýewiň ýerine ýetirmeginde Magtymgulynyň asyl keşbiniň emele gelşine düşünmek üçin bu eseriň döreýşiniň taryhyny ýatlamagy makul bildik.


165953ddc0ebdf.jpeg
Sergeý Lazarew joşgunly türkmen tomaşaçysynyň öňünde dyza çökdi (Arhiwdan 2014 ýyl)

Rus estradasynyň ýyldyzy Sergeý Lazarewiň Sportuň gyşky görnüşleri boýunça sport toplumynda guralan çykyşy diýseň uly şowhun döredip, tomaşaçylaryň müňlerçesinde gyzyklanma döretdi.