Türkmenistanyň TEIF 2025 halkara maýa goýum forumy öz işine başlady
2025-nji ýylyň 23-nji aprelinde günüň ikinji ýarymynda Malaýziýanyň paýtagtynda Kuala-Lumpur maslahat merkezinde (KLCC) Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forumy – TEIF 2025-iň açylyş dabarasy geçirildi.
Foruma gatnaşyjylar Prezident Serdar Berdimuhamedowyň iberen gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Ýüzlenmäni Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Batyr Amanow okady.
Wise-premýer çykyşynda, ýurdumyzda garaşsyzlyk ýyllarynda nebitgaz pudagynda gazanylan uly üstünlikler barada giňişleýin gürrüň berdi. Şeýle-de Batyr Amanow daşary ýurtly maýadarlary Türkmenistanyň energetika toplumynda täze taslamalary – şol sanda “Galkynyş” gaz käniniň özleşdirilmegi, Hazar deňziniň türkmen bölegindäki nebitgaz ýataklarynyň gözleg we işlenip taýýarlanylmagy, Türkmenistan–Owganystan–Pakistan–Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň gurluşygy, uglewodorod çig malyny gaýtadan işleýän kärhanalaryň döredilmegi we ýokary hilli taýýar önümleriň öndürilmegi ýaly ugurlarda özara peýdaly hyzmatdaşlyga çagyrdy.
Soňra “Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly: dünýä energetikasynyň we durnukly ösüşiň geljegini emele getirmekde Türkmenistanyň orny” atly umumy mejlis başlady. BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýörite Kararnamasy bilen 2025-nji ýyl “Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilen ýylda Türkmenistan baý tebigy serişdelerine, strategik ýerleşýän ýerine we parahatçylyk ýörelgelerine daýanyp, ählumumy energetikanyň geljegini şekillendirmekde öňdebaryjy orny eýelär.
Mejlisiň esasy mowzuklaryna energetika diplomatiýasynyň binýady hökmünde Türkmenistanyň energetika syýasatynyň orny, sebit durnuklylygy we halkara hyzmatdaşlyk ýaly meseleler girýär. Hususan-da, TOPH gaz geçirijisiniň energiýa howpsuzlygyny pugtalandyrmak, köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek we milli hem-de Günorta Aziýa ýurtlarynyň ykdysadyýetine maýa goýum mümkinçiliklerini döretmekdäki ähmiýeti nygtaldy.
Umumy mejlisiň dowamynda şeýle hem Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyndaky orny, sebitde durnuklylyk we howpsuzlyga goşandy, ýurdumyzyň uglewodorod serişdeleri binýady, bar bolan transmilli gaz geçirijiler we nebitgaz senagatyndaky täze maýa goýum taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy.
Forumyň birinji gününiň gün tertibinde şeýle hem “Türkmenistanyň energetika pudagynda täze maýa goýum mümkinçilikleri: tebigy gaz we onuň monetizasiýasy” atly panel duşuşygy hem girizildi. Bu sessiýanyň dowamynda tebigy gazyň eksportynyň täze mümkinçilikleri, gazhimiýa we gaz esasynda elektrik energiýasynyň öndürilişi barada gürrüň edildi. Şeýle-de Türkmenistan–Hytaý, TOPH, Özbegistana we swap görnüşindäki iberişler ýaly iri başlangyçlara aýratyn üns berildi.
Panel duşuşygyndaky esasy mowzuklaryň hatarynda: bar bolan we täze tebigy gaz eksport ugurlarynyň seljermesi; “Galkynyş” käniniň senagat taýdan özleşdirilişiniň indiki tapgyrlary; gazhimiýa toplumlarynyň döwrebaplaşdyrylmagy we täze toplumlaryň gurluşygy; tebigy gaz esasynda elektrik energiýasynyň öndürilişi; TOPH gaz geçirijisiniň durmuşa geçirilişindäki ösüşler; Türkmenistan–Owganystan–Pakistan (TAP) ugry boýunça elektrik eksportynyň täze we bar bolan ugurlary hem-de gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri bilen baglanyşykly meseleler bar.
Forumyň aýratyn mejlisi bolsa Türkmenistanyň infrastruktura taslamalaryna maýa goýum çekmek işleriniň çaltlandyrylmagyna bagyşlandy. Bu ýerde gurluşyk, ulag, maglumat tehnologiýalary we telekommunikasiýa ugurlaryna aýratyn üns berildi.
24-nji aprel – penşenbe güni forum öz işini dowam etdirer. Şeýle-de forumyň çäklerinde Türkmenistanyň nebitgaz, maliýe, himiýa, gurluşyk we energetika pudaklarynyň ýolbaşçylary bilen ylalaşylan duşuşyklar geçiriler.
Sagdyn jemgyýet — sagdyn durmuş
«Türkmengaz» döwlet konserniniň Ylmy-barlag tebigy gaz institutynda wagyz-nesihat çäresi geçirildi. «Türkmengaz», «Türkmennebit» döwlet konsernleriniň, «Türkmengeologiýa» DK-nyň guramaçylygynda sagdyn durmuş ýörelgeleri bilen bagly maslahata toplumyň düzümlerinde zähmet çekýän işgärleridir hünärmenleri gatnaşdy.
Nebitiň we gazyň senagat akymy alyndy
«Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň «Lebapnebitgazgözleg» ekspedisiýasynyň başarjaň işgärleriniň çekýän yhlasly zähmeti tüýs ýerine düşdi. Olaryň Günbatar Goturdepe käninde burawlan 1907-nji barlag guýusyndan gymmatly çig mal bolan nebitiň senagat akymy alyndy.
Nebitgaz toplumynda dört aýyň jemlerine garaldy
Türkmenistanyň nebitgaz toplumynyň merkezi binasynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dört aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemine bagyşlanan hasabat ýygnagy geçirildi.
Türkmenistanda «ÝAŞYL ENERGIÝA — ÝAGTY GELJEK» bäsleşigi yglan edilýär
2025-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilmeginiň çäklerinde “Türkmengaz” döwlet konserni, "Nebit-gaz" gazetiniň redaksiýasy, Germaniýanyň Halkara hyzmatdaşlyk jemgyýeti (GIZ) GmbH we “Ussatnews” elektron gazetiniň redaksiýasy bilelikde “ýaşyl energiýa”, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri, energotygşytlylyk we Türkmenistanda energiýa netijeliligini ýokarlandyrmak meselelerine, şeýle hem Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň bu ugurda alyp barýan işlerine bagyşlanan iň gowy makalalaryň bäsleşigini yglan edýär.
Kuala-Lumpurda Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forum öz işine başlaýar
Şu gün Malaýziýanyň paýtagty Kuala-Lumpurda Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forum başlaýar. Forumyň guramaçylary bolup, “Türkmengaz”, “Türkmennebit” döwlet konsernleri we Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy “Türkmen energiýa forum” HJ bilen hyzmatdaşlykda çykyş edýär.
