Pul dolanyşygynyň ýurduň ykdysady ösüşine täsiri
Häzirki döwürde Türkmenistanda amala aşyrylýan ykdysady özgerişler bank hyzmatlarynyň bazarynyň ýokary depginde ösmegini talap edýär. Bu bolsa öňdebaryjy daşary ýurt tejribesini öwrenip, Türkmenistanyň banklarynda innowasion tehnologiýalaryň ulanylmagyna, dünýä kompýuter torunyň ornaşdyrylmagyna bolan zerurlygy ýüze çykarýar hem-de şol esasda täze görnüşli bank hyzmatlaryny döretmäge mümkinçilik berýär.
Türkmenistanyň bank ulgamynyň öňünde durýan esasy meseleleriň biri hem milli manadyň hümmetini ýokarlandyrmak we pul dolanyşygyny çaltlandyrmak bolup durýar. Ýurdumyzyň çäginde bank kartlary bilen geçirilýän nagt däl hasaplaşyklar Türkmenistanyň kanunçylygyna we Türkmenistanyň Merkezi bankynyň tassyklan «Türkmenistanda nagt däl hasaplaşyklar hakynda» Düzgünnama laýyklykda amala aşyrylýar.
Bank töleg kartlary raýatlaryň ýanyndaky nagt serişdeleri dolanyşyga çekmäge mümkinçilik döredýär we bankyň çekilen serişdeleriniň artmagyna getirýär.
Bank töleg kartlary müşderilerde hem uly gyzyklanma döredýär, sebäbi kartlar, birinjiden, köp nagt pul serişdelerini göterip gezmek bilen baglanyşykly töwekgelçiligi aradan aýyrýar, ikinjiden, ýitirilen ýagdaýynda banky habarly edip, pul serişdeleriniň hereketini saklamak mümkinçiligini döredýär, üçünjiden, tölegleri geçirmegiň hilini (tizligini) ýokarlandyrýar.
Häzirki döwürde çykarylýan bank töleg kartlary döwrüň ösmegi bilen has-da kämilleşýär. Onuň ýerine ýetirýän wezipeleri, tehniki häsiýetleri we aýratynlyklary tapawutlydyr, olaryň artykmaçlyklarynyň biri hem töleg kartoçkalarynyň daşky täsirlerden ýokary derejede goralanlygydyr. Bank töleg kartlarynyň kömegi bilen dürli hyzmatlar we harytlar üçin tölegler nagt däl görnüşinde amala aşyrylyp, karz we goýum amallary geçirilip bilner.
Nagt däl hasaplaşyklary ösdürip, pul serişdeleriniň dolanyşygyny çaltlandyryp, töleg ulgamynyň netijeliligini artdyrmak, söwda we hyzmatlar babatda olaryň hasabynyň ýöredilişini we dolanyşygyna gözegçiligi kämilleşdirmek işleriniň amala aşyrylmagy ýurdumyzyň maliýe taýdan durnuklylygyny pugtalandyrmaga, milli puluň hümmetini berkitmäge, ykdysady ösüşi we pul serişdeleriniň kadaly dolanyşygyny üpjün etmäge, makroykdysady görkezijileri has-da gowulandyrmaga we halkymyzyň durmuş-ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmaga, şeýle hem müşderileriň pul serişdelerini berk gorap saklamaga we peýdalanylmaýan mümkinçilikleri ýüze çykarmaga oňyn täsir eder.
Kerimberdi ATAÝEW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.
Aşgabat — Türkmenistanyň Prezidentiniň şähergurluşyk syýasatynyň beýany
Aşgabady ösdürmek we abadanlaşdyrmak meselesi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hemişe üns merkezinde durýar, döwlet Baştutanymyz halkymyz baradaky aladany amala aşyrýan syýasatynyň esasy ugry hökmünde kesgitledi.
Ekologiýa abadançylygy — döwrüň baş talaby
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe daşky gurşawy gorap saklamak, ekologiýa taýdan arassa şertleri üpjün etmek, zyýanly zyňyndylaryň möçberini azaltmak, ozon gatlagyny gorap saklamak, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler giň gerime eýe bolýar.
Ekologiýa abadançylygyna, «ýaşyl» ykdysadyýete möhüm ähmiýet berilýär
Dünýäde ilatyň sanynyň artmagynyň, önümçilikleriň depgininiň ýokarlanmagynyň netijesinde ykdysadyýetiň ösmegi dowam edýär.
Ýagty geljegiň energiýa çeşmesi
Häzirki zaman ylmynyň we tehnologiýanyň çalt ösýän döwründe adamzadyň öňünde ekologiýa bilen baglanyşykly möhüm meseleler ýüze çykýar. Howanyň ýylylygy, hapalanmagy, tebigy serişdeleriň çäkliligi ýaly meseleler dünýä jemgyýetçiligini täze energiýa çeşmelerini gözlemäge mejbur edýär.
Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.
