Makalalar

Deňzi arassalaýjy pingwinler

https://ussatnews.com/storage/posts/4810/original-163a17dad82f79.jpeg

Pingwinler uçmaga ukypsyz bolan guşlaryň iň tanymalydyr. Adatça olar Antarktidada – buzlaryň we garlaryň arasynda ýaşaýarlar. Olar süýnmek şekilliligi we derasty ýag gatlagynyň barlygy sebäpli polýar deňizleriň buzly suwunda özlerini oňat duýýarlar. Pingwinleriň ýene-de bir aýratynlygy gözüsti mäziniň bolmagydyr. Olar käbir guşlaryň sazlaýyş ulgamynyň bir bölegi bolup, bedendäki artykmaç duzlary ýok edýär. Şonuň üçin hem olar arassa suwa mätäçlik çekmeýärler. Ýagny, duzly suwy içip, şol mäzleriň üsti bilen köp mukdarda duzlary bölüp çykarýarlar. Pingwinler Günorta ýer böleginiň kenarynda giňden ýaýrandyrlar. Olar galyňlygy 3 sm bolan ýag gatlagy we 3 gatly suw geçirmeýän perleriniň astynda öz içki ýylylygyny netijeli saklaýarlar. Başga bir aýratynlygy bolsa, olaryň duzly suwy arassalap, olaryň mukdaryny azaldyp bilýänligidir. Olar öz bedenindäki ätiýaçlyk suwuny deňziň duzly suwundan doldurýarlar. Pingwinleriň organizminiň duza talap edijiligi beýlekilerden kän tapawutlanmaýar. Artykmaç duzlardan saplanmak üçin olaryň gözüsti mäzleri hyzmat edýär. Bu mäzleriň organizmden NaCl birleşmesini bölüp çykarmaga ukyplylygy böwrekden hem ýokarydyr. Netijede pingwinler arssalanmadyk suwlarda hem arkaýyn ýaşap bilýärler.

Merjen KAIPOWA,

Türkmen oba hojalyk institutynyň uly mugallymy.

Başga makalalar
166869e1423b02.jpeg
Türkmenistan oňyn başlangyçlaryny adamzadyň bähbidine işjeň ilerledýär

Eziz Watanymyz hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda häzirki döwrüň global meselelerini çözmekde öňdäki hatara çykmak bilen, giň gerimli başlangyçlaryny işjeň ilerledýär.


1667939b220dcd.jpeg
Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne

Merkezi Aziýada iň uly birönümli gatlakly Şatlyk (Gündogar we Günbatar) gazkondensat käni 1973-nji ýylda ulanyşa goýberildi.


16671c2f3577bf.jpeg
Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne

Türkmençilikde aýdylyşy ýaly, Ojak gaz käniniň höwri köp boldy. Amyderýanyň hekdaş gatlaklaryny düýe boýnuny döredip kesip geçýän ýerinde, Şyharyk obasynyň ýanynda 1966-njy ýylda türkmen gazçylarynyň merkezi Gazojak şäheriniň düýbi tutuldy.

16653439d8d69b.jpeg
Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne

Gaz senagaty milli ykdysadyýetimiziň iň iri pudaklarynyň biri bolmak bilen, mähriban halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmekde we eziz Watanymyzyň gülläp ösüşini gazanmakda möhüm orny eýeleýär.


16640bcfe14870.jpeg
«Mawy ýangyç» bilen üznüksiz üpjün edilýär

«Daşoguzgazüpjünçilik» müdirliginiň welaýatyň Saparmyrat Türkmenbaşy, Ruhubelent, Köneürgenç, Şabat we Görogly etraplaryndaky gaz hojalyk edaralarynyň gazçylary medeni zolakdan uzakda ýerleşýän obalaryň ilatyny hem-de Garagum sährasynyň jümmüşinde, Sarygamyş kölüniň boýlarynda we Bötendag sebitlerinde bar bolan öri meýdanlarynda häzirki günlerde ýazlaga çykan, çarwaçylyk bilen meşgullanýan maldarlarymyzy suwuklandyrylan gaz bilen ýeterlik derejede üpjün etmek ugrunda netijeli işleri alyp barýarlar.