Deňzi arassalaýjy pingwinler
Pingwinler uçmaga ukypsyz bolan guşlaryň iň tanymalydyr. Adatça olar Antarktidada – buzlaryň we garlaryň arasynda ýaşaýarlar. Olar süýnmek şekilliligi we derasty ýag gatlagynyň barlygy sebäpli polýar deňizleriň buzly suwunda özlerini oňat duýýarlar. Pingwinleriň ýene-de bir aýratynlygy gözüsti mäziniň bolmagydyr. Olar käbir guşlaryň sazlaýyş ulgamynyň bir bölegi bolup, bedendäki artykmaç duzlary ýok edýär. Şonuň üçin hem olar arassa suwa mätäçlik çekmeýärler. Ýagny, duzly suwy içip, şol mäzleriň üsti bilen köp mukdarda duzlary bölüp çykarýarlar. Pingwinler Günorta ýer böleginiň kenarynda giňden ýaýrandyrlar. Olar galyňlygy 3 sm bolan ýag gatlagy we 3 gatly suw geçirmeýän perleriniň astynda öz içki ýylylygyny netijeli saklaýarlar. Başga bir aýratynlygy bolsa, olaryň duzly suwy arassalap, olaryň mukdaryny azaldyp bilýänligidir. Olar öz bedenindäki ätiýaçlyk suwuny deňziň duzly suwundan doldurýarlar. Pingwinleriň organizminiň duza talap edijiligi beýlekilerden kän tapawutlanmaýar. Artykmaç duzlardan saplanmak üçin olaryň gözüsti mäzleri hyzmat edýär. Bu mäzleriň organizmden NaCl birleşmesini bölüp çykarmaga ukyplylygy böwrekden hem ýokarydyr. Netijede pingwinler arssalanmadyk suwlarda hem arkaýyn ýaşap bilýärler.
Merjen KAIPOWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň uly mugallymy.
Aşgabat — Türkmenistanyň Prezidentiniň şähergurluşyk syýasatynyň beýany
Aşgabady ösdürmek we abadanlaşdyrmak meselesi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hemişe üns merkezinde durýar, döwlet Baştutanymyz halkymyz baradaky aladany amala aşyrýan syýasatynyň esasy ugry hökmünde kesgitledi.
Ekologiýa abadançylygy — döwrüň baş talaby
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe daşky gurşawy gorap saklamak, ekologiýa taýdan arassa şertleri üpjün etmek, zyýanly zyňyndylaryň möçberini azaltmak, ozon gatlagyny gorap saklamak, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler giň gerime eýe bolýar.
Ekologiýa abadançylygyna, «ýaşyl» ykdysadyýete möhüm ähmiýet berilýär
Dünýäde ilatyň sanynyň artmagynyň, önümçilikleriň depgininiň ýokarlanmagynyň netijesinde ykdysadyýetiň ösmegi dowam edýär.
Ýagty geljegiň energiýa çeşmesi
Häzirki zaman ylmynyň we tehnologiýanyň çalt ösýän döwründe adamzadyň öňünde ekologiýa bilen baglanyşykly möhüm meseleler ýüze çykýar. Howanyň ýylylygy, hapalanmagy, tebigy serişdeleriň çäkliligi ýaly meseleler dünýä jemgyýetçiligini täze energiýa çeşmelerini gözlemäge mejbur edýär.
Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.
