Ozokeritiň nämedigini bilmek gyzykly bolsa gerek
Ozokerit – bu, esasan, gaty alkanlardan (С37-den С53-e çenli) duran mineral. Onuň düzüminde suwuk ýaglar we mumlar bar. Ol gaty, döwlegen ýa-da ýagjymak massa bolup, onuň reňki açyk sarydan gara reňke çenli üýtgeýär, kähalatlarda bolsa ýaşylymtyl reňkli görnüşleri hem gabat gelýär. Dykyzlygy 0,85–0,97. Ereme temperaturasy adaty ýagdaýda 40–50ºС, kähalatda 100ºС we ondan hem ýokary. Ozokeritiň elementar düzümi: С=83,5–85 göterim; Н=12–14,5 göterim.
Ozokerit ýokary parafinli nebitleriň we agyr gaz kondensatlarynyň differensasiýasynyň netijesinde emele gelýär. Ozokeritiň uly känleri Günbatar Türkmenistandan başga-da, Özbegistanyň Fergana welaýatyndaky, Ukrainanyň Karpat dag etegindäki, esasan, alp gatlaklylygy öz içine alýan sebitler bilen baglydyr. Ozokeritiň ýataklarynyň ýerleşýän ýerleri bilen baglylykda onuň nebitdakyl, gumbed, baýkerit, marga, bagga, kindebal diýen ýaly atlary bar. Ozokerit süýümli, mermer şekilli bolýar.
Ozokerit çig malyna dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýär. Ozokerit mineral madda, nebitiň önümi bolup, gymmat bahaly we seýrek duş gelýän peýdaly magdanlara degişlidir.
Jemal JUMANAZAROWA,
Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinyň talyby.
Ýagty geljegiň energiýa çeşmesi
Häzirki zaman ylmynyň we tehnologiýanyň çalt ösýän döwründe adamzadyň öňünde ekologiýa bilen baglanyşykly möhüm meseleler ýüze çykýar. Howanyň ýylylygy, hapalanmagy, tebigy serişdeleriň çäkliligi ýaly meseleler dünýä jemgyýetçiligini täze energiýa çeşmelerini gözlemäge mejbur edýär.
Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.
Ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün etmekde «ýaşyl» energiýanyň orny
Adamzadyň aňy ösdügiçe, islegler artyp, öz döwrüne görä talaplar täze görnüşde ýüze çykýar. Dünýäni herekete getirýän güýç energetika hasaplanýar.
Türkmenistan amala aşyrýan iri taslamalarynda ekologiýa syýasatyny ileri tutýar
Soňky ýyllarda tükeniksiz çeşmelerden alynýan «ýaşyl» energiýa (gaýtadan dikeldilýän energiýa) bolan gyzyklanma bütin dünýäde, şol sanda biziň Garaşsyz ýurdumyzda barha ýokarlanýar.
Ynsan bedenine ýokumly zeýtun miweleriniň möçberi artýar
Etrek etrabynyň «Gyzylbaýyr» daýhan birleşiginiň mes toprakly ýaýlasyndan uzak möhletleýin ýer bölegini alan Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy telekeçi Ymamberdi Jepbarow miweli baglary ýetişdirmek bilen meşgul bolýar.
