Ozokerit – bu, esasan, gaty alkanlardan (С37-den С53-e çenli) duran mineral. Onuň düzüminde suwuk ýaglar we mumlar bar. Ol gaty, döwlegen ýa-da ýagjymak massa bolup, onuň reňki açyk sarydan gara reňke çenli üýtgeýär, kähalatlarda bolsa ýaşylymtyl reňkli görnüşleri hem gabat gelýär. Dykyzlygy 0,85–0,97. Ereme temperaturasy adaty ýagdaýda 40–50ºС, kähalatda 100ºС we ondan hem ýokary. Ozokeritiň elementar düzümi: С=83,5–85 göterim; Н=12–14,5 göterim.

Ozokerit ýokary parafinli nebitleriň we agyr gaz kondensatlarynyň differensasiýasynyň netijesinde emele gelýär. Ozokeritiň uly känleri Günbatar Türkmenistandan başga-da, Özbegistanyň Fergana welaýatyndaky, Ukrainanyň Karpat dag etegindäki, esasan, alp gatlaklylygy öz içine alýan sebitler bilen baglydyr. Ozokeritiň ýataklarynyň ýerleşýän ýerleri bilen baglylykda onuň nebitdakyl, gumbed, baýkerit, marga, bagga, kindebal diýen ýaly atlary bar. Ozokerit süýümli, mermer şekilli bolýar.

Ozokerit çig malyna dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýär. Ozokerit mineral madda, nebitiň önümi bolup, gymmat bahaly we seýrek duş gelýän peýdaly magdanlara degişlidir.

Jemal JUMANAZAROWA,

Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinyň talyby.