Otag güllerini ösdürip ýetişdirmegiň howany täzelemkde, ynsan ýaşaýyş medeniýetini ösdürekde peýdasy irki döwürlerden ýüze çykarylypdyr. Ýörite küýzejiklerde ösdürilip ýetişdirilen gülleriň şekili gadymy diwar suwaglarynyň ýüzüne çekilen suratlarda hem gabat gelýär.

Hytaýda mundan müň ýyl ozalky döwürde hem ýörite küýzelerde otag güllerini ösdürip ýetişdirmegi başarypdyrlar. Şonuň ýaly-da, gadymy golýazmalarda ýörite küýzelerde ekilen tohumlardan ýakymly ysly otag güllerini ösdürip ýetişdirmegiň usullary beýan edilipdir.

Otag güllerini ýetişdirmegi öwrenmek bilen birlikde ýörite gülhanalary — gyşky bagçylyklary döretmegiň hem başy başlanypdyr. Şeýle gyşky baglaryň ilkinjileriniň biri Ýewropada XIII asyrda meşhur bagban Albert Magnus tarapyndan döredilipdir. Soňra ýakymly ysly güller bilen birlikde beýleki yklymlardan getirilen bezeg, täsinlik we miweli, şol sanda sitrus miweli ösümlikleriň gülhanalary (oranşereýalary) döredilip başlanypdyr.

Deňiz saparlarynyň (ekspedisiýalarynyň) we söwda kerwenleriniň hataryna, ösümlikleriň we gülleriň täze-täze görnüşlerini saýlap alyp gelmek üçin, köplenç belli ösümlikçileri (botanikleri) goşup ugradypdyrlar. Iňlis alymy Uordyň oýlap tapan ýönekeýje aýna «gutusynyň» giňden ýaýramagy täze gül tohumlarynyň we nahallarynyň uzak ýoluň dowamynda gurap ýok bolmagynyň öňüni almaga mümkinçilik beripdir. Ýörite çyglylyk derejesi saklanýan şol aýna gutular gülleriň görnüşlerini Günden, duzly suwuň syçramalaryndan goramaga mümkinçilik beripdir. Gutynyň içinde döredilen çygly gatlak güllere suw berip durmak zerurlygyny hem aradan aýrypdyr.

Häzirki wagtda otag güllerini ekmegiň we ösdürip ýetişdirmegiň, olardan gözellik döretmegiň dürli tehnologiýalary giňden ýaýrandyr.

Akmyrat ARAZKYLYÇOW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.