Kädiniň peýdasy barada
15:32 12.12.2022
Kädi peýdaly elementlere baý bolup, berhizlik üçin ýygy-ýygydan peýdalanylýar. Gadymy zamanlarda bu önümden dürli dermanlyk serişdeleri taýýarlanylypdyr, Lukman Hekim bolsa ony rahatlandyryjy, köşeşdiriji melhem hökmünde ulanmagy maslahat beripdir. Taryhçylaryň maglumatlaryna görä, kädi mundan ençeme müňýyllyklar öň hem ulanylypdyr.
Kädi peýdaly elementleriň gory bolup, olar diňe bir etinde däl, eýsem çigidinde hem-de güljagazlarynda hem saklanýar. Bu önümiň düzümindäki karotin käşiriň düzümine garanyňda 4-5 esse köpdür. Karotin bedene düşüp, A witaminine öwrülýär we görüşiň saglygynda peýdaly bolup, güýçli antioksidant bolup durýar. Önümiň düzüminde C, E, K we B witamin toparlarynyň ählisi diýen ýaly bar. Kädi çigidinde köp mukdarda mikroelementler saklanýar, olar düzümindäki sink boýunça bolsa öňdäki üçlige girýär.
Az kaloriýalylygy sebäpli önüm berhizde ulanylýar, sebäbi onuň düzüminde krahmal, holesterin, zyýanly ýaglar ýok, şeker az mukdarda saklanýar. Önümiň 100 gramynda bolsa bary-ýogy 22 kaloriýa, şeýle-de 1 gr beloklar, 0.1 gr ýaglar, 4.4 gr uglewodlar bar.
Elbetde, ähli peýdaly önümleriň belli bir ýagdaýlarda beden saglygyna zyýan ýetirýän halatlary hem bar. Kädi iýmit-siňdiriş ulgamynda näsazlygy, böwreklerinde daş bolan adamlara maslahat berilmeýär. Şeýle-de, çig kädini çagalara we gartaşan, süýji keseli bolan adamlara iýmek zyýanlydyr. Mundan başga-da, kädi çigidiniň 100 gramynda 559 kaloriýa bolanlygy sebäpli, berhiz saklananda ony kabul etmekden saklanmalydyr.
Düzüminde köp mukdarda kaliý saklanmagy kädini ýürek-damar kesellerinde, damarlaryň diwarjyklaryny berkitmekde gymmatly önüme öwürýär. Dünýäniň halklarynyň aşhanasynda kädi giňden ulanylýar, ondan dürli işdäaçarlar, buglamalar, süýjilikler taýýarlanýar. Kädiniň ýagtylygyň, gün şöhlesiniň düşmeýän, sowuk we salkyn ýerinde 1-2 ýylyň dowamynda saklap bolýandygy täsindir. Muňa garamazdan, ýetişen önümi 1-2 aýdan geçirmän ulanmak maslahat berilýär. Kädiniň şiresi ysgynsyzlykda, ýadawlykda we uky ýetmezçiliginde peýdaly melhemdir.
Eziz ÝUSUPOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
