Alymlar almanyň beýni üçin peýdaly häsiýetlerini subut etdiler
14:17 30.11.2021
Almanyň düzüminde saklanýan tebigy birleşmeler täze beýni öýjükleriniň öndürilmegine itergi berýär. Bu bolsa ýady we kognitiw funksiýalary kämilleşdirmäge kömek edýär.
Almany beýni üçin peýdaly edýän himiki maddalara fitonutrientler diýilýär. Şeýle birleşmeler gyzyl üzümde we gök çaýda hem bar. Alymlar olaryň käbir organlara, şol sanda beýnä hem täsir edýändigini anykladylar. Bu barada riafan.ru habar berýär.
Kwinslend uniwersitetiniň awstraliýaly alymlary Germaniýanyň Drezden şäherindäki neýrodegeneratiw keselleri merkezinden kärdeşleri bilen bilelikde käbir fitonutrientleriň ýokary konsentrasiýasynyň neýrogeneze – kelle beýnisinde täze neýronlaryň emele gelme prosesine itergi berýändigini anykladylar.
Geçirilen tejribäniň netijeleri barlaghanada ösdürilip ýetişdirilen uly syçanlaryň beýni öýjükleriniň has köp neýronlary döredendigini we öýjük kulturasyna almada saklanýan fitonutrientler bolan kwersetin ýa-da digidroksibenz kislotasy (DHBA) goşulsa, ölümden has gowy goraglydygyny görkezdi.
Barlagyň awtorlary beýleki tebigy miwe birleşmeleriniň hem ýokary konsentrasiýalarda ulanylanda, beýniniň işjeňligine oňyn täsir edýändigini we bilelikde ulanylanda bu täsiriň güýçlenjekdigini çaklaýarlar.
Şol bir wagtyň özünde alymlar “alma” birleşmeleri kabul edilenden soň, kognitiw funksiýalarynda görlen gowulaşmalaryň häzirlikçe diňe haýwanlarda tassyklanandygyny belleýärler. Geljekde barlagçylar alnan maglumatlary adamlarda barlamagy meýilleşdirýärler.
Kerim Baýramow,
TDBGI-niň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
