Ilkinji emeli deryalar
22:58 19.12.2021
Emeli derýalar (kanallar) adamzat taryhynda iki maksat bilen gurlupdyr. Olar, birinjiden, ekinleri suwarmak, munuň üçin suwuň mukdaryny köpeltmek ýa-da artykmaç gelýän suwy başga ugra sowup, suwuň akyşyny kadalaşdyrmak ýaly maksatlar üçin gurlupdyr. Ikinjiden, iki sany suw ulgamynyň arasyny birleşdirmek bilen, suw ulaglary arkaly ýükleri we ýolagçylary gatnatmak, bu ugurda gysga we amatly ýoly saýlap almak üçin gurlupdyr.
Taryhda ilkinji suwaryş maksatly emeli derýalar biziň eýýamymyzdan öňki V müňýyllygyň ahyrlarynda Mesopotamiýada peýda bolupdyr. Gadymy Müsürde hem çak bilen şol döwürlerde suwaryş ulgamlary döredilip başlanypdyr. Çünki biziň eýýamymyzdan öňki III we II müňýyllyklaryň sepgitlerinde bu ýerlerde suwaryş torlary şeýle giň gerimli ösüpdir. Gadymy Müsürde Gyzyl deňzi bilen Nil derýasynyň Ortaýer deňzine guýýan bir şahamçasyny birikdirýän gämi gatnawly emeli derýa hem gurlupdyr.
Yönekeý emeli ýaplardan tapawutlylykda, emeli derýalary gurmagyň we olary dolandyrmagyň jogapkärçilginiň şol zamanlarda hem döwletiň üstüne düşendigini bellemek bolar.
Häzirki wagtda dünýä derejesinde suwaryş we gämi gatnaw maksatly emeli derýalardan Garagum (Turkmenistan), Sues (Mtisür), Wolga-Don (Russiýa Federasiýasy), Panamo (Panamo) ýaly emeli derýalar meşhurdyr.
Anageldi ÝEGENMÄMMEDOW,
Türkmen döwlet binagärlik - gurluşyk institutynyň talyby.
Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow: «Ylym, bilim we halkara hyzmatdaşlyk ýurduň ähli pudaklarynyň ösüşine itergi bermelidir»
Nebitgaz senagaty üçin ýokary hünär derejeli işgärleri taýýarlamak esasy wezipeleriň biri bolup, geljekde Türkmenistanyň milli ykdysadyýetiniň ösüşi şol wezipäniň çözgüdine baglydyr.
Bagtyýarlyk döwrüniň teatr sungaty
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň medeniýet ulgamyny kämilleşdirmek Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuş ugurly syýasatlarynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.
Eserleri — ruhy hazyna
Magtymguly Pyragy türkmeniň ruhy sütünleriniň biridir. Akyldaryň döwredijiligi halkymyzyň durmuşynda we terbiýe mekdebinde mynasyp orun eýeleýär.
Gaz akdyryjylaryň rowaçly gadamlary
«Türkmengaz» döwlet konserniniň «Türkmengazakdyryş» birleşiginiň «Daşoguzgazakdyryş» müdirliginiň gazçylary «Döwletabat — Derýalyk» ugry boýunça türkmen gazynyň dünýä bazaryna çykarylmagy ugrunda hem-de ýurdumyzyň demirgazyk welaýatynyň ilatynyň gymmatly «mawy ýangyç» bilen ýokary derejede üpjün edilmegi babatda nusgalyk işleri alyp barýarlar.
Türkmenistanda habar beriş serişdeleriniň sanlylaşdyrylmagy täze mümkinçilikleri açýar
Ählumumy sanlylaşdyrma we internet asyry täze habar beriş serişdeleriniň döremegi üçin mümkinçilikleri açmak bilen çäklenmän, eýsem, sanly ulgamdan peýdalanýan okyjylaryň täze neslini kemala getirdi. Olar üçin maglumatlaryň esasy çeşmesi bolup metbugat sahypasy däl-de, kompýuteriň, planşetiň ýa-da smartfonyň multimedia ekrany hyzmat edýär.
