Şugundyr
22:08 25.11.2020
Şugundyr witamine we mineral maddalara örän baý. Ony iýmitiň dürli görnüşinde ulanyp bolýar. Onuň düzümindäki pektin maddasy aşgazan-içege ýollarynda emele gelýän zyýanly maddalary zyýansyzlandyrýar. Ol düzüminde ýoduň mukdarynyň köpdügi sebäpli bakja önümleriniň arasynda birinji ýeri eýeleýär. Şugundyr düzüminde biologik işjeň betain maddasyny saklaýar, bu bolsa bedendäki madda çalşygynyň kadalaşmagyna täsir edýär. Bu madda diňe şugundyrda sintezlenýär. Betain bedendäki belok madda çalşygyna gatnaşýar, kapillýar damarjyklarynyň berkemegine, ganda holesteriniň peselmegine kömek edýär. Bu madda bagyrda ýag ýygnanmagynyň öňüni alýar.
Alymlaryň bellemegine görä, şugundyry köp iýýän adamlarda ýogyn içegäniň howply döremeleri seýrek duş gelýär. Onuň düzümindäki betain maddasynyň belli bir derejede iç ýumşadyjy häsiýeti bar. Ötüşen iç gatamada gaýnadylan şugundyry iýmek maslahat berilýär. Gaýnadylan şugundyryň peşew çykaryjy häsiýeti hem bar. Şugundyry ganazlykda ulanmak hem peýdaly. Onuň düzüminde kobalt mikroelementi bar, bu bolsa bedendäki B witamininiň dargamagyna hem-de foliý turşusy bilen bilelikde gyzyl gan öýjükleriniň emele gelmegine gatnaşýar. Şugundyryň şiresini gan basyşy ýokary bolan näsaglara içmek peýdalydyr. Şugundyr şiresini käşir ýa-da alma şiresi bilen garyp içmek maslahat berilýär. Şugundyr aterosklerozyň öňüni almak, bagyr öýjükleriniň işjeňligini ýokarlandyrmak we nerw ulgamyny rahatlandyrmak üçin peýdalydyr.
Abadan BERDIÝEWA,
TSG we DSM-niň Saglygy goraýşyň habarlar merkeziniň bölüm müdiri.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
