Sementiň alnyş taryhy
Şu günki gün gurluşyk pudagynda gazanylýan ýokary netijeleri sement materialy bolmazdan göz öňüne getirmek mümkin däldir. Ýöne ol gadymy eýýamlarda hem iň esasy gurluşyk materialy hökmünde peýdalanylypdyr. Diňe gadymyýetde onuň alnyşy häzirki wagtdakydan belli bir derejede tapawutly bolupdyr.
Gadymy Rimde sementden peýdalanyp ägirt uly gurluşyklary alyp barypdyrlar. Olar ýelmeşiji maddany ilkinji bolup oýlap tapypdyrlar. Elbetde, onuň esasy goşundysy bolan heki (izwest) biziň eýýamymyzdan öňki VIII asyrlarda oýlap tapypdyrlar. Ýakylan heki Wezuwiýe patlawugynyň küli bilen garyp, rimliler hatda suwda hem ýuwulmaýan, eremeýän berk gurluşyk materialyny alypdyrlar. Şeýlelikde, ilkinji gidrawlik sement peýda bolupdyr. Munuň şeýledigini bilmek üçin şu günki döwürde Kolizeý we Rim Forumy binalaryna aýlanyp görmek ýeterlikdir.
Beýik Hytaý diwary köp asyrlaryň dowamynda gurlup we bölekleýin tertipde gaýtadan gurlup durupdyr. Ýöne XIV — XVII asyrlarda dowam eden Minler nesilşalygy döwründe ýakylan hek bilen gaýnadylan bürünjiň (tüwiniň) goşulmagyndan emele gelen sement bilen berkidilensoň, ol hemişelik berklige eýe bolupdyr.
Yslam TYLLANUROW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.
Aşgabat — Türkmenistanyň Prezidentiniň şähergurluşyk syýasatynyň beýany
Aşgabady ösdürmek we abadanlaşdyrmak meselesi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hemişe üns merkezinde durýar, döwlet Baştutanymyz halkymyz baradaky aladany amala aşyrýan syýasatynyň esasy ugry hökmünde kesgitledi.
Ekologiýa abadançylygy — döwrüň baş talaby
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe daşky gurşawy gorap saklamak, ekologiýa taýdan arassa şertleri üpjün etmek, zyýanly zyňyndylaryň möçberini azaltmak, ozon gatlagyny gorap saklamak, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler giň gerime eýe bolýar.
Ekologiýa abadançylygyna, «ýaşyl» ykdysadyýete möhüm ähmiýet berilýär
Dünýäde ilatyň sanynyň artmagynyň, önümçilikleriň depgininiň ýokarlanmagynyň netijesinde ykdysadyýetiň ösmegi dowam edýär.
Ýagty geljegiň energiýa çeşmesi
Häzirki zaman ylmynyň we tehnologiýanyň çalt ösýän döwründe adamzadyň öňünde ekologiýa bilen baglanyşykly möhüm meseleler ýüze çykýar. Howanyň ýylylygy, hapalanmagy, tebigy serişdeleriň çäkliligi ýaly meseleler dünýä jemgyýetçiligini täze energiýa çeşmelerini gözlemäge mejbur edýär.
Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.
