Gatylyk ölçegi hökmünde «dub ýaly», «dubdan ýasalan ýaly» diýen deňeşdirmeler ulanylýar. Eýsem dünýäde iň bir gaty agaç diňe dub agajymyka?

Häzirki döwürde agaçlaryň gatylyk derejesi dürli usullar bilen ölçelýär. Ýöne agaçlaryň ählisi üçin umumy bolan ölçeg dykyzlyk ölçegidir. Agaçlaryň gatylyk derejesine görä olaryň haýsyny nirede ulanmak boljakdygy kesgitlenilýär.

Ak akasiýa dünýäde ösýän agaçlaryň arasynda iň bir gatylaryň sanawyna girýär. 01 Demirgazyk Amerikadan Ýewropa gelip düşen ösümlik görnüşi hasap edilýär. Ady ylmy dilde «ýatoba» diýlip tanalýan brazil ükjesi hem gatylykda ak akasiýanyň «ökjesini sydyrdyp» barýan agaç hasap edilýär. Bu üljäniň adaty üljeler bilen hiç hili umumylygy ýokdur. Şeýle-de, Günorta Amerikada ösýän sukupira agajy iň gaty agaçlaryň sanawyny artdyrýar. 01 diňe bir gaty agaç däl-de, eýsem owadan bezeg bagy hem bolup bilýär.

Bu sanawy şulardan soň Afrika amaranty, Kanada klýony, Awstraliýa ewkalipti we şondan soň dub, ýasen, buk agaçlary bilen uzaltmak mümkindir. Gaty agaçlar gaýtadan işlenilip, pol, parket, mebel ýaly gurluşyk önümlerini öndürmek üçin peýdalanylýar.

Nurýagdy HAÝYTMYRADOW,

Türkmen döwlet binagärlik - gurluşyk institutynyň talyby.