Süýt bedene oňaýly täsir edýär
Süýt ähli süýt önümleriniň esasyny düzýär. Süýtden bişirilýän manna, tüwi, greçka, dary şüleleri ösüp gelýän ýaş çagalaryň hemmetaraplaýyn sagdyn bolmagynda uly ähmiýete eýedir. Dünýä inen çaganyň sagdyn ösüp kemala gelmeginde ene süýdi gymmatly iýmit çeşmesi bolup durýar. Onda çaga bedenjiginiň doly kemala gelmegi, kadaly ösmegi, bekemegi üçin zerur maddalar saklanýar.
Süýt içmek islendik ýaşdaky adamlara maslahat berilýär. Meselem, sygyr süýdünde bedene zerur bolan maddalaryň aglabasy bar. Olardan kalsiý, fosfor, organiki duzlar, magniý, B₁, B₂, PP, С, A witaminleri, karotin, laktoflawin, süýt ýagy ýaly gymmatly iýmit çeşmeleri süňkleri, dişleri pugtalandyrmakda, nerw öýjüklerini rahatlandyrmakda, ukyny kadalaşdyrmakda, damarlaryň diwarjyklaryny berkitmekde, deriniň ýagdaýyny gowulandyrmakda örän ähmiýetlidir. Lukmanlar iýmit-siňdiriş ulgamynda näsazlyk bolan, allergenlere ýokary duýgurlykly adamlara süýt önümlerini yzygiderli kabul etmek maslahat berilmeýär. Şeýle ýagdaýda geçi süýdüni içmek bolar, sebäbi onda allergiýa döredýän maddalar ýokdur.
Geçi süýdi kalsiý, fosfor, magniý, ýod, natriý, marganes, mis, ftor, selen ýaly makro-mikroelementleriň, D, K, B₃, B₂, B₉, A witaminleriniň egsilmez çeşmesi bolup durýar. Geçi süýdi ýeňil özleşip, bedeni gurplandyrýar, immunitetiňi pugtalandyrýar, allergiýa döretmeýär. Süýtden her bir saçagyň bezegi bolan gatyk, dorag, aýran, çal, peýnir, gurt ýaly peýdaly önümler taýýarlanylýar.
Kerim JUMAGELDIÝEW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.