Gara sarymsak peýdalymy?

11:28 15.05.2022

https://ussatnews.com/storage/posts/3522/original-162809d7348983.jpeg

Adaty sarymsak gündelik iýmitimizde ýygy ulanylýan önümleriň biridir. Siz gara sarymsak barada eşitdiňizmi? Bu üýtgeşik düzüm çig ýa-da adaty sarymsakdan alynýar we täze sarymsak ýaly ähli peýdaly täsirleri özünde saklap, ýüregiň saglygyny saklamakda aýratyn ähmiýetli hasaplanýar. Şeýle-de bolsa, olaryň arasynda ýeterlik tapawutlar bar. Mysal üçin, gara sarymsakda antioksidantlaryň konsentrasiýasy köp bolup, ol has üýtgeşik gurluşy, ajaýyp tagamy we ysy bilen tapawutlanýar. Mundan başga-da, gara sarymsak süýji tagamy, lezzetli ysy bilen haýran galdyrýar we ony öý şertlerinde taýýarlamak mümkindir.

Gara sarymsagyň döreýiş taryhy öz gözbaşyny ýüzýyllyklardan alyp gaýdýar. Ol gadymy wagtlarda koreý, taýland aşhanasynda meşhur bolup, ondan dürli tagamlar, kuwwatlandyryjy içgiler taýýarlanypdyr. Häzirki zaman aşhanasynda gara sarymsak 10-12 ýyldan bäri ulanylýar. Täsin önüm esasan-da, restoranlarda, ýöriteleşen aşhanlarda giňden peýdalanylýar.

Gara sarymsak belli bir temperaturada we çyglylykda uzak möhletli fermentasiýa arkaly alynýar. Önümde köp mukdarda, ýagny adaty sarymsaga garanyňda, iki esse artyk antioksidantlar saklanýar, şeýle-de ol antibiotik häsiýetlere eýe bolup, sowuklamada we immuniteti ýokarlandyrmakda peýdalydyr.

Gara sarymsakda sink, natriý, mis, uglewodlar, kaliý, magniý, fosfor, aminokislotalar, kalsiý we witaminleriň konsentrasiýasy nusgawy sarymsakdan epesli ýokarydyr. Şeýle hem önümiň gan basyşynyň derejesini durnuklaşdyrmaga gatnaşýandygy we ýürek-damar keselleriniň döremek howpunyň öňüni alýandygy ylmy taýdan subut edildi. Mundan başga-da, täsin sarymsak bedendäki öýjükleri dikeldýär we bagyry arassalaýar, duzlaryň we suwuň deňagramlylygyny saklaýar.

Guwanç MUHAMMEDOW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.

Başga makalalar
165e747935707c.jpeg
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler

Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.


165b91eda2f571.jpeg
Beýiniň peýdasy

Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.


1658d4df34d0ed.jpeg
Nohudyň peýdasy

Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.

1658bce4e243ca.jpeg
Greýpfrut — peýdaly miwe

Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.


16586e84d1b85d.jpeg
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar

Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.