Ysgynsyzlygy, ýadawlygy nädip ýeňmeli?
01:34 25.05.2022
Ýadawlyk her bir ynsana mahsus häsiýetleriň biridir. Elbetde, fiziki, aň işjeňligi, gündelik zähmet adamyny belli bir derejede surnukdyrýar. Şeýle ýagdaýlarda sagdyn uky, dynç alyş, dost-ýarlaryň, maşgala agzalaryň bilen gyzykly, şadyýan wagtgeçirmeler ýadawlygyňy aýyryp, güýç-kuwwatyňy dikeldýär. Eger-de, toplanan ýadawlyk birnäçe günüň dowamynda saklanyp, bedeniň güýç-kuwwaty dikelmeýän bolsa, onda ol öz saglygyňa, ýaşaýyş-durmuş şertleriňe üns bermelidigiň aýdyň alamatydyr.
Lukmanlaryň berýän maslahatlary bu näsazlyklardan gysga wagtda saplanmaga kömek eder. Köp halatlarda dowamly ýadawlygyň döremegine immun ulgamynyň işiniň bozulmagy, gormonal deňagramsyzlyk, fiziki şikesler we emosional tolgunmalar, bedende energiýa çalşygynyň bozulmagy sebäp bolup bilýär. Şeýle ýagdaýlarda ilki bilen lukmana ýüz tutmak maslahat berilýär.
Ýaramaz endiklerden saplanmak, sagdyn durmuş ýörelgesine eýermek berk saglygyň, ruhubelentligiň aýdyň çeşmesi bolup durýar. Şunda gündelik iýmitiňi berk gözegçilikde saklamak wajypdyr, sebäbi iýmit ynsan bedeniniň ähli ulgamlaryna gatnaşýar. Dogry iýmitlenmegiň ýönekeý düzgünlerine eýermek bilen saglygymyzy tiz wagtda dikeldip bileris. Günüň dowamynda 4-5 gezek, az mukdarda iýmitlenmek, ýeňil özleşdirilýän peýdaly önümleri ulanmak, gök-önümlere aýratyn orun bermek, berhiz saklamak, çalt özleşýän uglewodly önümlerden ýüz öwürmek, iýmitiň dürli bolmagy, aşa süýji, ýagly önümlerden saklanmak beden saglygyny goramakda we berkitmekde örän wajypdyr.
Hünärmenler adam üçin durmuşyň şowhunyny, gyzygyny artdyrmagyň wajypdygyny belläp, gündelik endikleri üýtgetmegi, gyzykly gurnaklara gatnamagy, täze hünär öwrenmegi, edebiýatlary okamagy, täsirli aýdym-sazlary diňlemegi, köp wagtdan bäri görmedik dost-ýarlaryňyz bilen görüşmegi, döredijilik bilen meşgullanmagy maslahat berýärler. Ynsan durmuşy täsirli we gyzykly bolanda, beden ruhlanýar, taplanýar we sagdynlyga ymtylýar.
Mekan GAÝYPOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.
Kelem — saglyga peýdaly önüm
Kelemiň dürli görnüşleri bolup, olar saglyga edýän täsiri hem-de ulanylyşy boýunça tapawutlanýar. Häzirki wagtda kelemiň ak we gyzyl görnüşleri giňden ýaýrandyr. Lukmanlar bu önümi islendik ýaşda we saglyk bilen balanyşykly nähoşluklarda iýmegi maslahat berýär.
Sport bilen meşgullanmaga başlamazdan öň maşk etmeli
Hünärmenler sport bilen meşgullanmagyň myşsalaryň we ýürek-damar ulgamynyň berkemegine peýda edýändigini belleýärler. Ýöne sportuň ol ýa-da beýleki görnüşi bilen meşgullanylanda nädogry hereket etmezlik we şikes almazlyk üçin şulary maslahat berýärler.
Çaga terbiýesinde peýdaly maslahatlar
Her bir ata-ene öz çagasynyň akylly, terbiýeli, başarjaň, maksada okgunly, ruhubelent, geljege ynamly adam bolup ýetişmegini isleýär. Şonuň üçin çaga terbiýesi ähli döwürlerde hem möhüm wezipeleriň hatarynda goýlupdyr. Türkmen halky nesil terbiýesini mukaddes hasaplap, bu babatda kemala gelen milli ýörelgelerini nesilden-nesle geçirip gelipdir.
Üstünlige ýetmegiň ýedi usuly
Şowlulyk we üstünlik adamlary hemişelik hem gyzyklandyryp geldi. Näme üçin hemme adamlaryň deňligine seretmezden, bir adam ilkinji gezek ýaryşa gatnaşýar we ýeňiji bolýar, beýlekilerde bolsa üstünlik ony görmezden geçýän ýaly bolýar diýip “Lukman Piter” belleýär.
Ýürek üçin peýdaly içgiler
Ýürek ynsan bedeniniň wajyp wezipeleri ýerine ýetirýän esasy organlarynyň biri bolup durýar. Onuň saglygy doly we bagtly ýaşaýşyň kepilidir. Ýüregi türgenleşdirmek we peýdaly iýmit önümlerini ulanmak onuň saglygyny goramakda möhümdir. Beden üçin örän wajyp bolan bu organyň talabalaýyk işlemeginde dürli içgileriň hem ähmiýeti uludyr. Elbetde, ilki bilen peýdaly içgilerden suwy aýratyn bellemek gerek.