Ysgynsyzlygy, ýadawlygy nädip ýeňmeli?
Ýadawlyk her bir ynsana mahsus häsiýetleriň biridir. Elbetde, fiziki, aň işjeňligi, gündelik zähmet adamyny belli bir derejede surnukdyrýar. Şeýle ýagdaýlarda sagdyn uky, dynç alyş, dost-ýarlaryň, maşgala agzalaryň bilen gyzykly, şadyýan wagtgeçirmeler ýadawlygyňy aýyryp, güýç-kuwwatyňy dikeldýär. Eger-de, toplanan ýadawlyk birnäçe günüň dowamynda saklanyp, bedeniň güýç-kuwwaty dikelmeýän bolsa, onda ol öz saglygyňa, ýaşaýyş-durmuş şertleriňe üns bermelidigiň aýdyň alamatydyr.
Lukmanlaryň berýän maslahatlary bu näsazlyklardan gysga wagtda saplanmaga kömek eder. Köp halatlarda dowamly ýadawlygyň döremegine immun ulgamynyň işiniň bozulmagy, gormonal deňagramsyzlyk, fiziki şikesler we emosional tolgunmalar, bedende energiýa çalşygynyň bozulmagy sebäp bolup bilýär. Şeýle ýagdaýlarda ilki bilen lukmana ýüz tutmak maslahat berilýär.
Ýaramaz endiklerden saplanmak, sagdyn durmuş ýörelgesine eýermek berk saglygyň, ruhubelentligiň aýdyň çeşmesi bolup durýar. Şunda gündelik iýmitiňi berk gözegçilikde saklamak wajypdyr, sebäbi iýmit ynsan bedeniniň ähli ulgamlaryna gatnaşýar. Dogry iýmitlenmegiň ýönekeý düzgünlerine eýermek bilen saglygymyzy tiz wagtda dikeldip bileris. Günüň dowamynda 4-5 gezek, az mukdarda iýmitlenmek, ýeňil özleşdirilýän peýdaly önümleri ulanmak, gök-önümlere aýratyn orun bermek, berhiz saklamak, çalt özleşýän uglewodly önümlerden ýüz öwürmek, iýmitiň dürli bolmagy, aşa süýji, ýagly önümlerden saklanmak beden saglygyny goramakda we berkitmekde örän wajypdyr.
Hünärmenler adam üçin durmuşyň şowhunyny, gyzygyny artdyrmagyň wajypdygyny belläp, gündelik endikleri üýtgetmegi, gyzykly gurnaklara gatnamagy, täze hünär öwrenmegi, edebiýatlary okamagy, täsirli aýdym-sazlary diňlemegi, köp wagtdan bäri görmedik dost-ýarlaryňyz bilen görüşmegi, döredijilik bilen meşgullanmagy maslahat berýärler. Ynsan durmuşy täsirli we gyzykly bolanda, beden ruhlanýar, taplanýar we sagdynlyga ymtylýar.
Mekan GAÝYPOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
