Kelem — saglyga peýdaly önüm
10:01 26.06.2022

Kelemiň dürli görnüşleri bolup, olar saglyga edýän täsiri hem-de ulanylyşy boýunça tapawutlanýar. Häzirki wagtda kelemiň ak we gyzyl görnüşleri giňden ýaýrandyr. Lukmanlar bu önümi islendik ýaşda we saglyk bilen balanyşykly nähoşluklarda iýmegi maslahat berýär.
Kelemiň düzüminde kaliý duzunyň kän mukdarda bolmagy bedendäki artykmaç suwuklygy çykarmakda, ýürek myşsalaryny berkitmekde örän peýdalydyr. Ter kelemiň suwy aşgazan, oniki barmak içegedäki ýarany bitirýär, ýag ýygnanmasynyň öňüni alýar. Önüm B1, B2, B6, P witaminlerine, kaliý, kalsiý, fosfor elementlerine, kletçatkalara, ýaglara, şekere, kükürde, we aminoturşulara baýdyr.
Kelem bogunlara duz ýygnananda, içgatamada, buşukmak kynlaşanda hem peýdalydyr. Lukmanlar kelemi gündelik iýmegi maslahat berýärler we muny bedeniň umumy ýagdaýyna, saglygyna edýän oňaýly täsirleri bilen düşündirýärler. Kelem garramak hadysasyna garşy göreşmekde, dikeldiş hadysalaryny işjeňleşdirmekde, ýüzüň reňkini açmakda, allergiýanyň öňüni almakda, iýmit siňdiriş ulgamynyň işini sazlamakda, artykmaç agramy ýeňmekde, gözüň, saçyň we beýniň saglygyny goramakda peýdalydyr.
Ak keleme garanyňda, gyzyl kelem peýdaly elementlere has baý hasaplanýar. Brokkoli kelemi bolsa düzümi boýunça reňkli kelemlerden birnäçe esse peýdalydyr. Bakja önümleriniň arasynda brokkoli kelemi düzümindäki С witamini boýunça öňdeligi eýeleýär. Şeýle-de onuň düzümindäki belogyň derejesi elin etiň we ýumurtganyň düzümindäki mukdardan pes däldir.
Taýýarlan Guwanç MERDANOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.

Gawun — şirin derman
Tomus möwsüminde bereketli türkmen topragynyň boldan eçilýän lezzetli önümleriniň biri-de gawundyr. Gadym zamanlardan bäri güneşli Diýarymyzyň bereketli topragynda ýetişen gawun-garpyzlar beýleki döwletlerde uly meşhurlykdan peýdalanýar.

Gaýnag suw – derdiňe derman
Tomus paslynda howanyň aşa gyzmagy ynsan bedenine ýaramaz täsirlerini ýetirip bilýär. Jöwzaly günlerde saglygyňy goramak üçin bellenen düzgünleri, berilýän maslahatlary ýerine ýetirmek örän wajypdyr. Lukmanlar her gün azyndan 2 litr suw içmegi maslahat berýär.

Agaçlaryň adam saglygyna peýdaly täsiri
Daragtlar adamlara meňzeýär diýýärler. Doly goşulýan. Olar çyndanam adamlara – olaryňam iň gowularyna meňzeýärler. Sebäbi goja zeminiň iň uzak ömürli barlyklary bolan agaçdyr-baglaryň esasy wezipesi ýagşylyk etmek. Olar howadan zyýanly gazlary özlerine sorup alyp, yzyna bolsa biziň dem almagymyz üçin arassa howa bölüp çykarýarlar.

Günüň ýiti şöhlesinden goranmaly
Tomus möwsüminde howanyň aşa gyzmagy ynsan bedenini Günüň ýiti şöhlesinden goramak zerurlygyny ýüze çykarýar. Lukmanlar zerurlyk bolmadyk ýagdaýynda, tomus möwsüminde daşary çykmazlygy maslahat berýär. Kiçi ýaşly çagalaryň bolsa howanyň aşa gyzan mahalynda daşary çykmagy howply ýagdaýlaryň döremegine sebäp bolup biler.

Ýürek üçin peýdaly içgiler
Ýürek ynsan bedeniniň wajyp wezipeleri ýerine ýetirýän esasy organlarynyň biri bolup durýar. Onuň saglygy doly we bagtly ýaşaýşyň kepilidir. Ýüregi türgenleşdirmek we peýdaly iýmit önümlerini ulanmak onuň saglygyny goramakda möhümdir. Beden üçin örän wajyp bolan bu organyň talabalaýyk işlemeginde dürli içgileriň hem ähmiýeti uludyr. Elbetde, ilki bilen peýdaly içgilerden suwy aýratyn bellemek gerek.