Dünýäniň iň iri suw bentleri
Akar suwuň öňüne bent gurup, onuň güýjünden önümçilik üçin peýdalanyp bolýandygyna göz ýetireli bäri, adamzat jemgyýeti dünýäde iň iri, iň beýik suw bentlerini bina edipdir.
Dürli maksatlar, şol sanda elektrik energiýasyny almak üçin bina edilen bu täsin bentleriň gurluşygyna girişen hünärmenler, eýýamlar geçip, öz miras galdyran suw bentleriniň syýahatçylaryň hem ünsüni çekjekdigi barada, belki, pikirem eden däldirler. Ýöne bu, hakykatdan-da, şeýle.
Häzirki wagtda dünýäde suwdan elektrik energiýasyny almak üçin gurlan suw bentleriniň arasynda beýikligi boýunça ilkinji orun Täjigistanda, Nurek şäheriniň golaýynda ýerleşýän Nurek gidroelektrik stansiýasynyň bendine degişli edilýär. Taslama işlerine XX asyryň ortalarynda girişilip, 1972-nji ýylda ulanyşa girizilen bu bendiň beýikligi 304 metre barabardyr. Onuň Wahş derýasynyň boýunda ýerleşýän suw saklaýjy howdany hem eýeleýän meýdany boýunça dünýäde iň uly suw howdanlarynyň biridir. Onuň meýdany 98 inedördül kilometre deňdir.
Elektrik energiýasyny almak üçin gurlan suw bentleriniň sanawynda öňdäki orunlaryň birini hem Hytaýdaky Lasiwa bendi eýeleýär. Onuň beýikligi 250 metre barabardyr. Ol Sary derýanyň boýunda bina edilip, 2009-njy ýylda ulanyşa girizildi.
Şeýle-de Şweýsariýanyň Klezon-Diksens bendi özüniň beýikligi hem-de dag belentliklerinde ýerleşendigi bilen syýahatçylaryň ünsüni özüne çekýär.
Bu desgalara syn etmäge gelen syýahatçylar şol bir wagtda töweregiň ajaýyp gözelliklerinden hem lezzet alyp bilýälrer.
Asyr ÝAZMEDOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşykinstitutynyň talyby.
Aşgabat — Türkmenistanyň Prezidentiniň şähergurluşyk syýasatynyň beýany
Aşgabady ösdürmek we abadanlaşdyrmak meselesi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hemişe üns merkezinde durýar, döwlet Baştutanymyz halkymyz baradaky aladany amala aşyrýan syýasatynyň esasy ugry hökmünde kesgitledi.
Ekologiýa abadançylygy — döwrüň baş talaby
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe daşky gurşawy gorap saklamak, ekologiýa taýdan arassa şertleri üpjün etmek, zyýanly zyňyndylaryň möçberini azaltmak, ozon gatlagyny gorap saklamak, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler giň gerime eýe bolýar.
Ekologiýa abadançylygyna, «ýaşyl» ykdysadyýete möhüm ähmiýet berilýär
Dünýäde ilatyň sanynyň artmagynyň, önümçilikleriň depgininiň ýokarlanmagynyň netijesinde ykdysadyýetiň ösmegi dowam edýär.
Ýagty geljegiň energiýa çeşmesi
Häzirki zaman ylmynyň we tehnologiýanyň çalt ösýän döwründe adamzadyň öňünde ekologiýa bilen baglanyşykly möhüm meseleler ýüze çykýar. Howanyň ýylylygy, hapalanmagy, tebigy serişdeleriň çäkliligi ýaly meseleler dünýä jemgyýetçiligini täze energiýa çeşmelerini gözlemäge mejbur edýär.
Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.
