Mekgejöweniň peýdasy barada
Mekgejöwen ýüz ýyl mundan ozal iň ekzotik önümleriň biri bolupdyr, şeýle-de bolsa häzirki wagtda ol giňden ýaýrandyr. Taryhçylaryň bellemegine görä, mekgejöwen gadymy hindilerde mukaddes önüm hasaplanypdyr. Mekgejöweniň dänelerinde deňagramly mukdarda beloklar, ýaglar we uglewodlar, şeýle-de, C, B, PP witaminleri, kaliý we fosfor bar. Mekgejöwen ýürek-damar ulgamynyň kadaly işlemegi üçin zerur bolan K witaminiň iň oňat çeşmelerinden biridir.
Bedenden artykmaç holesteriniň bölünip çykmagynda önümde saklanýan komponentler netijeli serişdedir. Şeýle-de, ýagly iýmitler kän iýlende, ýany bilen mekgejöwen iýmek maslahat berilýär. Ol agyr ýaglaryň bedene ýetirýän zyýanyny epesli derejede azaldýar. Önümiň esasy iýmitlik we dermanlyk gymmaty diňe bir dänelerinde bolman, eýsem onuň gyzylymtyl gulpaklaryndadyr. Olar häzirki zaman lukmançylygynda giňden ulanylýar.
Mekgejöwen gulpaklary sowuklamada, öt haltasynyň işini gowulandyrmakda, gandaky şekeriň mukdaryny sazlamakda örän ähmiýetlidir. Gulpagyň üç nahar çemçesini 200 ml gaýnag suwda garyp, taýýar bolan melhemi nahardan öň, şeýle-de her 3-4 sagatdan içmek maslahat berilýär. Mekgejöwenden taýýarlanýan ýag peýdaly täsirleri babatynda zeýtun, ösümlik ýaglaryndan pes gelmeýär. Mekgejöwen ýagyny hem gündelik iýmitde ulanmak beden saglygyny goramakda, immun ulgamyny güýçlendirmekde peýdalydyr.
Mekgejöwen täsin ösümlikdir. Onuň boýy 3-4 metre çenli ýetip bilýär, köki bolsa topraga 1,5 metre çenli aralaşýar. Ösümligiň däneleriniň hemişe jübüt bolýandygy-da onuň täsin taraplarynyň biridir. Häzirki wagtda mekgejöweniň 1000-e golaý görnüşi belli bolup, ol Antarktidadan başga ähli ýerlerde ösdürilip ýetişdirilýär.
Şazada SARYÝEW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
