Kim näçe iýmit iýýär?
Tebigatda näçe janly jandar bar bolsa, olar iýmegiň hasabyna ömür sürýärler. Eýsem olaryň arasynda iň köp iýmit iýýänleri haýsylarka?
Et bilen iýmitlenýänlerden krokodiller islendik jandary iýip bilýärler. Diňe piller, begemotlar ýaly göwresi has uly jandarlar bu ýyrtyjynyň awy bolmakdan halasdyrlar. Uzyn äňleri krokodillere hereket edýän uly bolmadyk janly jandarlary tutmaga we iýmäge mümkinçilik berýär. Krokodil bir gezekde öz agramynyň 25 göterimine barabar agramlykdaky iýmiti iýip bilýär. Şeýle uly mukdarda iýýän iýmitleri krokodillere ýag gatlaklary bolup siňýär. Şonuň hasabyna olar hatda birýarym ýyla çenli iýmitsiz hem oňup bilýärler.
Ösümlikler bilen iýmitlenýän haýwanlaryň arasynda iň köp iýmit iýýänleriň biri pillerdir. Olar az kaloriýaly iýmitler bolan ýapraklary, şahajyklary we gabyklary iýýärler. Ýöne olaryň iýýän iýmitleriniň ýarsyna golaýy diýen ýaly möçberi bedende özleşmeýär. Şol sebäpli uly ýaşly piller her günde 15-16 sagadyň dowamynda 150 — 300 kilogram iýmit iýmeli bolýarlar.
Iki örküçli düýe hem iýmitsiz uzak wagtlap oňup bilýändigine garamazdan, iýmekde örän nebsewür haýwanlaryň biridir. Iýmitiň bol ýerinde düýeleriň bu görnüşi bütin günüň dowamynda iýip gezýär. Ol özüniň 700 kilogram agramy bilen gije-gündiziň dowamynda 40 kilograma golaý ösümligi iýýär. Iýen iýmiti oňa «gara günde» öz başyny çaramagy üçin ätiýaçlyk ýag we suw bolup hyzmat edýär.
Jemşit ŞYHYÝEW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Aşgabat — Türkmenistanyň Prezidentiniň şähergurluşyk syýasatynyň beýany
Aşgabady ösdürmek we abadanlaşdyrmak meselesi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hemişe üns merkezinde durýar, döwlet Baştutanymyz halkymyz baradaky aladany amala aşyrýan syýasatynyň esasy ugry hökmünde kesgitledi.
Ekologiýa abadançylygy — döwrüň baş talaby
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe daşky gurşawy gorap saklamak, ekologiýa taýdan arassa şertleri üpjün etmek, zyýanly zyňyndylaryň möçberini azaltmak, ozon gatlagyny gorap saklamak, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler giň gerime eýe bolýar.
Ekologiýa abadançylygyna, «ýaşyl» ykdysadyýete möhüm ähmiýet berilýär
Dünýäde ilatyň sanynyň artmagynyň, önümçilikleriň depgininiň ýokarlanmagynyň netijesinde ykdysadyýetiň ösmegi dowam edýär.
Ýagty geljegiň energiýa çeşmesi
Häzirki zaman ylmynyň we tehnologiýanyň çalt ösýän döwründe adamzadyň öňünde ekologiýa bilen baglanyşykly möhüm meseleler ýüze çykýar. Howanyň ýylylygy, hapalanmagy, tebigy serişdeleriň çäkliligi ýaly meseleler dünýä jemgyýetçiligini täze energiýa çeşmelerini gözlemäge mejbur edýär.
Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.
