Arpa dänesiniň peýdasy
Arpa dänesi galla önümi bolup, çalt bişmegi we has-da peýdaly bolmagy üçin daşy gabyksyz ýagdaýda alynýar. Ol, esasan çorbaly naharlara, işdäaçarlara goşulýar we agyr nähoşluklarda we saglygy dikeltmekde ulanylýar. Dänäniň düzüminde peýdaly elementler kän mukdarda saklanýar. Arpa dänesi gadymy zamanlarda hem iýmit hökmünde ulanylypdyr, ol «soltanlaryň iýmiti» adyna eýe bolupdyr.
Arpa dänesinde saklanýan lizin elementi bedeniň garramak hadysalaryna garşy göreşmekde, ýygyrtlaryň döremeginiň öňüni almakda netijelidir. Däne mikroelementlere we witaminlere örän baý hasaplanýar. Onda köp mukdarda kaliý, demir we kalsiý bar. Şeýle-de düzüminde mis, sink, marganes, molibden, kobalt, ýod, hrom, brom we fosfor ýaly elementler saklanýar.
Düzümindäki witaminleriň köpdürlüligi dänäniň esasy artykmaçlygydyr. Onda В, А, D, Е, РР witamin toplumlary bar. Meselem, arpa dänesindäki antioksidantlar tüwiniň düzümine garanyňda üç esse köpdür. Arpa däneleri saýlanylanda, onuň reňkine üns bermeli. Olar ak, sarymtyl reňkde bolmaly, gara reňkdäki däneleri almakdan saklanmaly. Däneler gury, howasy ýetik gaplarda 6-10 aýyň dowamynda saklanýar.
Arpa dänesiniň peýdasy özboluşly himiki düzümi bilen baglanyşyklydyr. Ol howply çişlere garşy netijeli göreşý är, bedenden toksinleri çykarmaga kömek edýär, dişleriň, süňkleriň we iýmit siňdiriş ulgamynyň umumy ýagdaýyny gowulandyrýar we artykmaç agramyň, ýaglaryň döremeginiň öňüni alýar.
Şöhrat ABDYRAHMANOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
