Gülmegiň peýdasy barada
12:47 19.11.2022
Häzirki tehnologiýalaryň ösen döwründe adamlaryň durmuş we iş şertleri yzygiderli gowulanýar we kämilleşýär. Muňa garamazdan ösen şäherlerde gündelik durmuşyň tizligine, täzeliklerine öwrenişmek aňsat däl. Şeýle şertlerde saglygyňy goramak, öz bedeniň barada alada etmek, içki dünýäňi mähirli duýgular, ýatlamalar bilen baýlaşdyrmak, göwnüňi açmak has-da möhümdir. Bu ýagdaýda her bir ynsana mahsus bolan gülmegiň peýdaly taraplary örän kändir.
Bilermenler gülmegiň we özüňi şähdi açyk duýmagyň ynsan saglygyna edýän peýdaly täsirlerini derman ulanmakdan hem netijelidigini belleýärler. Meselem, adam gülende bedeniň ähli agzalary diýen ýaly işjeň ýagdaýa eýe bolýar, howa we kislorod köp mukdarda özleşdirilýär, netijede beden agzalaryna ganyň barşy gowulanýar. Şeýle täsir beýnä, ýürege we öýkenlere oňaýly täsir edýär.
Gülen wagtymyz bedende endorfinleriň mukdary köpelýär, ol biziň özümizi gowy duýmagymyza peýdalydyr. Şonuň ýaly hem gülýän adamyň bedeninde stres gormonlary hasaplanýan adernaliniň we kortizolyň öndürilişi peselýär. Tebigy derman hasaplanýan gülkiniň adamyň immun ulgamyny berkidip, ruhuňy göteriji, göwnüňi açyjy, rahatlandyryjy häsiýetleri bar. Şeýle-de, onuň beden agyrylarynda hem peýdasynyň bardygy ylmy taýdan subut edilendir.
Häzirki wagtda geotologiýa diýlip atlandyrylýan gülkiniň bedene ýetirýän täsirini öwrenýän ýörite ylym hem bar. Şeýle-de, her ýylyň maý aýynyň ilkinji ýekşenbesinde dünýä ýüzünde halkara gülki güni giňden bellenilýär. Gülkiniň aýratyn gymmatyny görkezýän ýagdaýlaryň biri-de kino äleminde bolupdyr. Ýagny, “Hoganyň gahrymanlary” atly serial iki görnüşde, birisi gülki sesleri bilen, beýlekisi bolsa gülki sesleri ulanmazdan goýberilipdir. Elbetde, gülki sesleri bilen goýberilen nusga kino äleminde uly meşhurlyga eýe bolup, köp sanly baýraklara mynasyp bolupdyr.
Geçirilen barlaglar gülkiniň şu aýratynlyklaryny ýüze çykarypdyr. Ýagny, gülki pikirlenmek başarnygyny, döredijiligi ösdürýär, ünslüligi ýokarlandyrýar, köpçülik, jemgyýetçilik aragatnaşyklaryny, bedeniň umumy ýagdaýyny gowulandyrýar, dem alyş ýollaryny açýar we kislorodyň gelşini güýçlendirýär, akyl-huşyňy sazlaýar, şeýle-de bedendäki artykmaç kaloriýalary ýakýar.
Halkymyzda “gülmek ömürden” diýilýär, goý, her bir ojakda gülki sesleri ýaňlanyp dursun!
Jeýhunmuhammet HAJYMUHAMMEDOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
