Gülmegiň peýdasy barada
Häzirki tehnologiýalaryň ösen döwründe adamlaryň durmuş we iş şertleri yzygiderli gowulanýar we kämilleşýär. Muňa garamazdan ösen şäherlerde gündelik durmuşyň tizligine, täzeliklerine öwrenişmek aňsat däl. Şeýle şertlerde saglygyňy goramak, öz bedeniň barada alada etmek, içki dünýäňi mähirli duýgular, ýatlamalar bilen baýlaşdyrmak, göwnüňi açmak has-da möhümdir. Bu ýagdaýda her bir ynsana mahsus bolan gülmegiň peýdaly taraplary örän kändir.
Bilermenler gülmegiň we özüňi şähdi açyk duýmagyň ynsan saglygyna edýän peýdaly täsirlerini derman ulanmakdan hem netijelidigini belleýärler. Meselem, adam gülende bedeniň ähli agzalary diýen ýaly işjeň ýagdaýa eýe bolýar, howa we kislorod köp mukdarda özleşdirilýär, netijede beden agzalaryna ganyň barşy gowulanýar. Şeýle täsir beýnä, ýürege we öýkenlere oňaýly täsir edýär.
Gülen wagtymyz bedende endorfinleriň mukdary köpelýär, ol biziň özümizi gowy duýmagymyza peýdalydyr. Şonuň ýaly hem gülýän adamyň bedeninde stres gormonlary hasaplanýan adernaliniň we kortizolyň öndürilişi peselýär. Tebigy derman hasaplanýan gülkiniň adamyň immun ulgamyny berkidip, ruhuňy göteriji, göwnüňi açyjy, rahatlandyryjy häsiýetleri bar. Şeýle-de, onuň beden agyrylarynda hem peýdasynyň bardygy ylmy taýdan subut edilendir.
Häzirki wagtda geotologiýa diýlip atlandyrylýan gülkiniň bedene ýetirýän täsirini öwrenýän ýörite ylym hem bar. Şeýle-de, her ýylyň maý aýynyň ilkinji ýekşenbesinde dünýä ýüzünde halkara gülki güni giňden bellenilýär. Gülkiniň aýratyn gymmatyny görkezýän ýagdaýlaryň biri-de kino äleminde bolupdyr. Ýagny, “Hoganyň gahrymanlary” atly serial iki görnüşde, birisi gülki sesleri bilen, beýlekisi bolsa gülki sesleri ulanmazdan goýberilipdir. Elbetde, gülki sesleri bilen goýberilen nusga kino äleminde uly meşhurlyga eýe bolup, köp sanly baýraklara mynasyp bolupdyr.
Geçirilen barlaglar gülkiniň şu aýratynlyklaryny ýüze çykarypdyr. Ýagny, gülki pikirlenmek başarnygyny, döredijiligi ösdürýär, ünslüligi ýokarlandyrýar, köpçülik, jemgyýetçilik aragatnaşyklaryny, bedeniň umumy ýagdaýyny gowulandyrýar, dem alyş ýollaryny açýar we kislorodyň gelşini güýçlendirýär, akyl-huşyňy sazlaýar, şeýle-de bedendäki artykmaç kaloriýalary ýakýar.
Halkymyzda “gülmek ömürden” diýilýär, goý, her bir ojakda gülki sesleri ýaňlanyp dursun!
Jeýhunmuhammet HAJYMUHAMMEDOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
