Zeýtun şalygy
19:10 04.12.2022
Ýer ýüzünde Ispaniýada iň köp öndürilip, Gresiýada bolsa, iň köp sarp edilýän, elde ýygylýan ösümlik şerbeti bolan, ýylda 4 litre golaý ýag berýän her bir zeýtun agajy aslynda 2000 ýyla golaý wagt ömür sürmäge ukyplydyr.Her bir adam ýylda 20 litre golaý sarp etmäge ukyply bolan grekler ýer ýüzünde iň uzak ýaşaýan ynsan kowmunyň hatarynda durýar.Iň peýdaly önümleriň hataryna girýän zeýtun ol dünýä ýüzünde iň bir iri döwletleriň bazaryny özünde jemleýär.
Zeýtun şalygy bolan ýurtlarda öndürilýän, ykdysadyýetde iň köp girdeýjisi bolan önümleriň biri hasaplanýan zeýtun şalygy ynsan saglygyny gormakda örän uly ähmiýete eýedir.Näçe ýaşyl göründigiçe , şonça- da tebigylygyny saklaýan, hili boýunça doňmaýan we Kiçi Aziýada Orta Asyrlarda belli bolan zeýtun şalygy, gadymy Ýegiptde kerwen ýollaryny baglan zeýtun şalygy, b.e.öň 3-nji müňýyllyklarda dünýä meşhur gadymy şäherleriň biri bolan semit- söwda şäheri Ebladan tapylan tapyndylarda hem yzlary bellenilen, diňe bir iýmit üçin däl, eýsem- de ynsna tenine çalmak üçin hem ýaramly bolan bu ajaýyp ösümlik miwesi gadymyýetden bäri tebigatyň ynsana serpaýydyr.Afinynyň iň gadymy ýaşaýjylary zeýtun şalygyny özleri döreden hasaplamalarynyň emmasy bar. Çünki mifiki miwe hasaplanýan zeýtun şalygynyň önümi hemişe- de öz gymmatyny ýitirmän gelipdir. Onuň adma bedenine peýdasy bolsa, Gippokrat tarapyndan lukmançylyk ylmy – barlagy bilen täzeden açylandyr.
Uzukjemal AMANGELDIÝEWA,
Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
