Makalalar

Has çuň gatlaklara aralaşyp

https://ussatnews.com/storage/posts/5242/original-164252d9f73055.jpeg

Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 4-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçiren ilkinji mejlisinde nebitgaz ulgamynyň işleri baradaky hasabaty diňläp, täze özleşdiriljek nebit ýataklarynyň gorlaryny kesgitlemek boýunça alnyp barylýan çäreleriň ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan ýangyç-energetika toplumynyň kuwwatlyklaryny artdyrmakdaky ähmiýetine aýratyn ünsi çekdi. Şundan ugur alýan «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň düzüminde hereket edýän geofiziki ekspedisiýalar, ýörite geologik maglumatlar merkezi, geologiýa-gözleg we gidrogeologik ekspedisiýalardyr beýleki bölümler döwrebap işleri ýerine ýetirýärler. Bu düzümleriň «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyna» laýyklykda geçirýän işleri iki hem-de üç ölçegli seýsmiki barlaglary, profilli we meýdan-grawimetrik, şonuň ýaly-da beýleki barlag usullaryny, şeýle hem gatlaklaryň nebitgaz berijiligine baha bermegi, uglewodorod serişdeleriniň gorlaryny artdyrmaga gönükdirilen çuň gözleg-barlagy we parametrik burawlaýşy özünde jemleýär. Döwlet derejesindäki bu möhüm işleri üstünlikli amala aşyrmakda Balkan geofizika ekspedisiýasynyň hünärmenleriniň amala aşyrýan işleri hem özüniň döwrebaplygy bilen tapawutlanýar.

— Kärhanamyzyň zähmet toparlary geçen ýylda jemi 1 müň 79 pogon-kilometrlikde 2D usuly bilen seýsmiki gözleg işlerini geçirmek baradaky meýilnamany 105 göterim berjaý etmegi başardylar. Gürrüňi edilýän hasabat ýylynda 3D usulynda geçirilmeli işlerimiziň meýilnamasyna bolsa 108 göterim amal etdik. Bu ugurda bitirilen iş bellenilen meýilnamadan 673 inedördül kilometre barabar artyk boldy. Şeýle hem 2022-nji ýylda grawiki gözleg işleri baradaky tabşyryga 102 göterim hötde gelmegi başardyk. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň arka atylan ilkinji ýylyny oňat önümçilik görkezijileri bilen jemlemegi başaran geofiziklerimiz «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip atlandyrylan üstümizdäki ýylyň hem belent sepgitlere beslenjekdiklerine pugta ynanýarlar — diýip, «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň Balkan geofizika ekspedisiýasynyň önümçilik-tehniki bölüminiň başlygy Hojanur Işmämmedow buýsanç bilen aýdýar.

Ekspedisiýanyň hünärmenleri ýeriň alty-ýedi müň metr çuňluklaryndaky gatlaklary öwrenmek netijesinde alynýan seýsmiki maglumatlaryň esasynda öwrenilen meýdançanyň çäginde geljegi bolan nebitgazly ýataklary anyklamagy üstünlikli amala aşyrýarlar. Ol maglumatlar ekspedisiýanyň kompýuterlerinde ilkinji gezek gaýtadan işlenilenden soň çykarylan netije esasynda wagt kesgitlemesi dolulygyna taýýarlanylyp, degişli hünärmenlere tabşyrylýar. Soňra toplanan maglumatlar «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň geologik maglumatlary gaýtadan işleýji merkezine ýetirilip, ahyrky netije alynýar we jemleýji hasabatda öwrenilen meýdançanyň kartasy taýýarlanylyp, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň degişli ulgamlarynyň çuň buraw işlerini alyp barýan burawlaýjylaryna tabşyrylýar. Aslynda, bu çäreleriň her biri aňyrçäk takyklygy talap edýär. Soňky gysga wagtyň dowamynda has ygtybarly seýsmiki stansiýalara, kuwwatly ýer sarsdyryjylara we beýleki zerur bolan tehniki enjamlardyr kämil tilsimatlara eýe bolan geofizikler bitirýän işleriniň netijeli we ýokary hilli bolmagyny gazanýarlar.

— Balkan welaýatynyň dürli meýdançalarynda seýsmiki-gözleg işlerini geçirýän ekspedisiýamyzyň esasy maksady ýeriň çuň gatlaklarynyň geologik gurluşyny öwrenmek bilen nebite, gaza geljegi bolan ojaklaryň üstüni açmakdan hem-de uglewodorod çig mallarynyň haýsy çuňluklarda we gatlaklarda ýatandygyny takyklap, burawlaýjylara teklipnamalary taýýarlap bermekden ybaratdyr. Hünärmenlerimiziň ýüzlerçesi hemişe meýdan şertlerinde zähmet çekýär. Olaryň öz işlerini netijeli alyp barmaklary üçin ähli zerurlyklar döredilýär. Zähmet toparlarymyzyň irginsiz tagallalary bilen häzirki güne çenli Balkan welaýatynyň çäklerindäki gyzylreňk gatlaklar doly diýen ýaly öwrenilendir. Geofiziklerimiz has aşakda ýerleşýän miosen gatlagyny öwrenmekligi bolsa häzirki wagtda üstünlikli dowam etdirýärler — diýip, H.Işmämmedow gürrüňiniň üstüni ýetirýär.

Ekspedisiýanyň öňünde goýlan möhüm işleriň göwnejaý alnyp barylmagyny üpjün etmekde Azatbaý Satlykowyň, Çaryýar Hydyrowyň 2D usulynda, Eziz Şirjanowyň 3D usulynda işleýän seýsmiki, Kömek Toýçyýewiň grawiki, Lýudmila Şabankinanyň kompýuter-seýsmiki maglumatlary taýýarlaýan toparlarynyň, Amanmämmet Bawerisowyň topografiýa bölüminiň hünärmenleri has-da göreldeli işleri bitirýärler. Olar halal zähmet çekip, Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artdyrylmagyna mynasyp goşant goşmaga döredýän giň mümkinçilikleri üçin Arkadagly Serdarymyza alkyş aýdýarlar.

Hojaberdi BAÝRAMOW,

Ussatnews.com.

Başga makalalar
166869e1423b02.jpeg
Türkmenistan oňyn başlangyçlaryny adamzadyň bähbidine işjeň ilerledýär

Eziz Watanymyz hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda häzirki döwrüň global meselelerini çözmekde öňdäki hatara çykmak bilen, giň gerimli başlangyçlaryny işjeň ilerledýär.


1667939b220dcd.jpeg
Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne

Merkezi Aziýada iň uly birönümli gatlakly Şatlyk (Gündogar we Günbatar) gazkondensat käni 1973-nji ýylda ulanyşa goýberildi.


16671c2f3577bf.jpeg
Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne

Türkmençilikde aýdylyşy ýaly, Ojak gaz käniniň höwri köp boldy. Amyderýanyň hekdaş gatlaklaryny düýe boýnuny döredip kesip geçýän ýerinde, Şyharyk obasynyň ýanynda 1966-njy ýylda türkmen gazçylarynyň merkezi Gazojak şäheriniň düýbi tutuldy.

16653439d8d69b.jpeg
Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne

Gaz senagaty milli ykdysadyýetimiziň iň iri pudaklarynyň biri bolmak bilen, mähriban halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmekde we eziz Watanymyzyň gülläp ösüşini gazanmakda möhüm orny eýeleýär.


16640bcfe14870.jpeg
«Mawy ýangyç» bilen üznüksiz üpjün edilýär

«Daşoguzgazüpjünçilik» müdirliginiň welaýatyň Saparmyrat Türkmenbaşy, Ruhubelent, Köneürgenç, Şabat we Görogly etraplaryndaky gaz hojalyk edaralarynyň gazçylary medeni zolakdan uzakda ýerleşýän obalaryň ilatyny hem-de Garagum sährasynyň jümmüşinde, Sarygamyş kölüniň boýlarynda we Bötendag sebitlerinde bar bolan öri meýdanlarynda häzirki günlerde ýazlaga çykan, çarwaçylyk bilen meşgullanýan maldarlarymyzy suwuklandyrylan gaz bilen ýeterlik derejede üpjün etmek ugrunda netijeli işleri alyp barýarlar.