Güýz ir-iýmişleri saglyga dermandyr
Adamyň kesele garşy göreşijilik ukybyny güýçlendirmek üçin lukmanlar güýzki gök we bakja ekinleriniň önümlerini iýmit düzümine goşmagy maslahat berýärler. Olaryň bellemegine görä, güýzki gök önümler, miweler, bakja ekinleri tomus paslyndakydan witaminlere, minerallara we beýleki biologik işjeň maddalara örän baýdyr. Olaryň käbir görnüşi adamyň bedenini sowuk howa şertlerine taýýarlaýar hem-de ýiti sowuklama kesellerinden goraýar.
«Aif.ru» agentliginiň lukmançylyk ylymlarynyň kandidaty Natalýa Denisowanyň çykyşyna esaslanyp habar bermegine görä, altyn güýzde ýetişýän dürli görnüşli ir-iýmişleriň arasynda ynsan bedenine peýdasy boýunça kädi birinji orunda durýar. Kädi beta-karotine baý. Bu bolsa A witamininiň çeşmesidir we güýçli antioksidant bolup durýar hem-de garramagyň, öýjükleriň zeperlenmesiniň öňüni alýar. Şeýle-de beta-karotin immun ulgamynyň işini sazlaýar we ýaramsyz elementleri, zäherli maddalary, hususan-da, sowuklama kesellerini döredýän mikroblary we beýleki zyýanly ownuk organizmleri bedenden daşary çykarýar. Bakja ekini kädiniň düzümindäki A witamini adamyň gözüniň ýiti bolmagyna, keýpiniň kadaly ýagdaýa gelmegine hem haýyrlydyr. Ondan başga-da, kädi С witaminine we B witaminler toparyna, kaliý, magniý minerallaryna baýdyr. Düzüminde kletçatkanyň ýokary derejede bolmagy iýmit siňdiriş ulgamynyň işine oňaýly täsirini ýetirýär. Kädi çigidiniň maňzy bolsa düzüminde omega-6 ýagly turşulygyny saklaýandygy üçin ýürek-gan damar keselleriniň öňüni almakda peýdalydyr.
Jennet NAZAROWA,
Türkmen döwlet binagärlik - gurluşyk institutynyň talyby.
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.