Güýz ir-iýmişleri saglyga dermandyr
23:42 28.09.2021
Adamyň kesele garşy göreşijilik ukybyny güýçlendirmek üçin lukmanlar güýzki gök we bakja ekinleriniň önümlerini iýmit düzümine goşmagy maslahat berýärler. Olaryň bellemegine görä, güýzki gök önümler, miweler, bakja ekinleri tomus paslyndakydan witaminlere, minerallara we beýleki biologik işjeň maddalara örän baýdyr. Olaryň käbir görnüşi adamyň bedenini sowuk howa şertlerine taýýarlaýar hem-de ýiti sowuklama kesellerinden goraýar.
«Aif.ru» agentliginiň lukmançylyk ylymlarynyň kandidaty Natalýa Denisowanyň çykyşyna esaslanyp habar bermegine görä, altyn güýzde ýetişýän dürli görnüşli ir-iýmişleriň arasynda ynsan bedenine peýdasy boýunça kädi birinji orunda durýar. Kädi beta-karotine baý. Bu bolsa A witamininiň çeşmesidir we güýçli antioksidant bolup durýar hem-de garramagyň, öýjükleriň zeperlenmesiniň öňüni alýar. Şeýle-de beta-karotin immun ulgamynyň işini sazlaýar we ýaramsyz elementleri, zäherli maddalary, hususan-da, sowuklama kesellerini döredýän mikroblary we beýleki zyýanly ownuk organizmleri bedenden daşary çykarýar. Bakja ekini kädiniň düzümindäki A witamini adamyň gözüniň ýiti bolmagyna, keýpiniň kadaly ýagdaýa gelmegine hem haýyrlydyr. Ondan başga-da, kädi С witaminine we B witaminler toparyna, kaliý, magniý minerallaryna baýdyr. Düzüminde kletçatkanyň ýokary derejede bolmagy iýmit siňdiriş ulgamynyň işine oňaýly täsirini ýetirýär. Kädi çigidiniň maňzy bolsa düzüminde omega-6 ýagly turşulygyny saklaýandygy üçin ýürek-gan damar keselleriniň öňüni almakda peýdalydyr.
Jennet NAZAROWA,
Türkmen döwlet binagärlik - gurluşyk institutynyň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
