ŞEKER BARADA GYZYKLY MAGLUMATLAR
11:45 07.03.2023
Dünýäde ortaça her ýyl 110 million tonna şeker öndirilýär.
Şeker azyk önümleriniň zaýalanmagynyň öňüni alyp bilýär, sebäbi ol hem duz ýaly tebigy konserwantdyr.
Orta asyrlarda şeker Ýewropada derman önümlerine degişli bolup dermanhanalarda satylypdyr.
Birnäçe ýüzýyl mundan ozal şeker örän gymmat we elýetmez bolupdyr.Ony diňe örän baý adamlar satyn alyp bilipdirler.
Şeker diňe bir azyklyk üçin ulanylman, ony plastik önümlerini hem-de formateftika pudagynda we beýleki ýerlerde ulanylýar.
Ösümliklerden şekeri ýokary saklaýjylygy bilen hurma tapawutlanýar.
Dünýäde gant şugundyryna seredende, şeker çiňriginden has köp şeker öndürilýär.
Şeker baradaky ilkinji gadymy ýatlamalar b.e.öňki XVI asyrda ýüze çykarylypdyr.
Gant şugundyryna seredende, şeker çiňriginden alnan şeker organizm ýeňil özleşdirýär.
Şeker-rafinady ýagny gant ilkinji gezek XIX asyrda Çehiýada öndirilýär. Onuň üçin ýörite ýadygärlik binasyny hem dikeldipdirler.
Şeker peýdalanylyşy boýunça Braziliýa dünýäde birinji ýerde durýar.
Şekeriň çenden-aşa köp peýdalanylmagy organizmde insuliniň derejesiniň ýokary galmagyna getirýär, bu bolsa öz gezeginde çiş keseliniň we süýji keseliniň ýüze çykmagyna sebäp bolup bilýär.
Şeker çiňrigi dikligine 7-9 metre çenli ösüp bilýär.
Orta statistiki maglumatlara görä, adam ýylda 40 kg şeker iýýär.
Esen Amankulyýew,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
