Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler

Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir. Ýaş nesliň sagdyn, ukyply, düşünjeli bolup ýetişmegi her bir ene-atanyň esasy aladasy bolup durýar. Çaganyň akyl başarnyklaryna, beýnisiniň kadaly ösmegine peýdaly önümleri ýygy-ýygydan ulanmak zerurdyr.
Çaganyň iýmitinde ýod, demir, E, C, B1, B2, B3, B5, B6, B9, B12 ýaly peýdaly witaminler we elementler bolmalydyr. Çagalykda balyk önümlerindäki belok uly mal etlerindäki beloklardan has peýdaly hasaplanýar. Deňiz balyklarynda gymmatly madda - Omega-3 bar. Bu kislotalar beýnide signallaryň hereketini çaltlaşdyrýar. Hususan-da, Omega-3 ýat, üns we kabul ediş ýaly beýniniň esasy funksiýalaryny işjeňleşdirýär. Hünärmenler mekdep okuwçysy üçin iň sagdyn ertirligiň az mukdarda ýag we balyk ikrasy bilen çörekden taýýarlanan gamburg diýip hasaplaýarlar.
Hünärmenleriň bellemegine görä, süle (awsýanka), hoz, kakao, şokolad, nohut, alma, käşir, kiwi ýaly önümler elmydama çaga menýusynda bolmaly. Adam beýnisi 70% -den gowrak ýagdan durýar we bu organiki birleşme immunitet ulgamyny kadalaşdyrmakda möhüm orun eýeleýär. Gysgaça aýdanyňda Omega-3 we doýmadyk (gowy) ýaglar çaganyň ösüşi üçin möhümdir. Ýaglaryň kömegi bilen A, D, E we K witaminleri siňdirilýär we netijeli özleşdirilýär.
Çaganyň akyl taýdan kadaly ösmeginde başga-da ençeme peýdaly önümler ulanylýar. Şeýle-de, ösüp barýan çaganyň gündelik durmuşynda hereketli oýunlaryň, logiki meseleleriň, owadan, täsin ýerlere gezelençleriň, deň-duşlary bilen bilelikdäki wagt geçirmeleriň bolmagy hökmandyr. Ýaş nesliň ösüşine ulularyň gatnaşygy, göreldesi, sözleýşi-de uly möçberde täsirini ýetirýär.
Jeren MEREDOWA,
Aşgabat şäherindäki 98-nji orta mekdebiň başlangyç synp mugallymy, Büzmeýin etrap Halk Maslahatynyň agzasy.

Çepbekeýler adaty bolmadyk çemeleşmeleri tapýarlar
Donald Kostello işewürlik kollejiniň amerikan alymlary tarapyndan geçirilen täze gözleg çep eliň hünär kämillikde we baýlyga ýetmekde möhüm esas bolup biljekdigini görkezýär.

Bagbançylygyň ähmiýeti
Gözlegleriň netijesi bagbançylygyň adam beýnisine we bedenine oňyn täsir edýändigini görkezdi.

Aýdym aýtmak – saglygyňy berkitmek
Gadymyýetden bäri adamlar öz sesiniň güýji bilen saglygyny dikeldip bilipdirler. Aristotel we Pifagor akyl taýdan bozulmalary bejermekde aýdym aýtmagy maslahat beripdirler.

Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri
Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.

«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär
Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.